Afrika in Nederland

We zijn weer terug na een boeiende samenwerking met allerlei mensen in Zuid-Afrika. Deze ervaring heeft ook veel stof tot nadenken gegeven.

Direct na terugkomst ben ik met Brigit een lange wandeling (2 weken) gaan maken door de Zuid-Franse Cevennes. Helemaal zelfvoorzienend met je eigen bagage (ca 20 kg) op je rug. Dan ben je pas echt op elkaar en de weg aangewezen. Soms is het zó zwaar, dat je je helemaal moet concentreren op elke volgende stap die je moet zetten en geen tijd meer voor denken of praten hebt. Soms is het pad zo geëffend dat je hand in hand heerlijk over alles en nog wat kunt kletsen, inclusief alles wat je om je heen ziet. Dan weer moet je achter elkaar lopen, omdat het pad dat eist, en heb je alle tijd om na te denken, plannen te maken, terug te kijken, te reflecteren. Nadenken over de ervaringen in Afrika bijvoorbeeld. Ik ga zeker binnenkort nog een blog schrijven over wat deze Afrika-ervaringen mij (ons) hebben gebracht.

In ieder geval kan ik nu al melden, dat net zoals alle andere buitenlandse ervaringen (Nicaragua, USA, Polen, Ghana, Australië, etc., etc.) Zuid-Afrika zal doorklinken in mijn werk in Nederland. Het werken in Zuid-Afrika heeft veel opgeleverd, dat ik klanten hier in Nederland niet wil onthouden. Als je bereid bent de begrenzingen van je denkraam los te laten en vanuit perspectieven en invalshoeken van anderen naar jouw vraagstukken te kijken zal dat veel meer opleveren dan je in eerste instantie denkt!


Nieuwsgierig wat een zo'n ander (Zuid-Afrikaans) perspectief voor u en uw organisatie kunnen opleveren? Neem gerust contact op.

Kortom: ik ben weer helemaal beschikbaar voor Advies/Begeleidingsklussen.
Doelgroep: Bedrijven en Organisaties die op de een of andere manier vastzitten in hun denken en doen.
Ik bied uw organisatie een heldere structuur plus de creativiteit om uit het eigen denkraam te breken en nieuwe kansen, mogelijkheden en oplossingen te vinden. Als er iets is dat het werk in Zuid-Afrika heeft bevestigd, is het wel dat als je je denkraam groter maakt je dat heel veel kan opleveren!
Nu de mogelijkheden voor kostenreductie zijn benut, is het zaak om omzet en winst te verhogen door met nieuwe producten te komen, of nieuwe markten te vinden, maar dat gaat niet vanzelf!

Groet! Marcel van der Pol, KERIDWEN
Regisseur van Creatief & Kritisch Denken

p.s. een algemene terugblik op ons Zuid-Afrika project (Mtiririko, Flow & Go Foundation) vindt plaats op dinsdagmiddag 27 mei bij Seats2Meet Groningen. Welkom! 

Mtiririko: Kerkdienst in een "shag church"

Voorlopig de laatste blog over Zuid-Afrika, het Mtiririko-project van de Flow&Go Foundation.
Nu even een paar weken rustig alles laten bezinken en dan kom ik nog wel met een uitgebreidere blog over wat de reis voor hier en voor daar heeft opgeleverd.

Deze blog wil ik slechts met weinig woorden vullen, maar deste meer met mooie foto's van een unieke ervaring. Op Goede Vrijdag (onze laatste dag in Qwaqwa, Phutaditjhaba) werden we door een van de pastors uitgenodigd aan dienst van haar mee te maken in een zgn "shag church", een kerkje gemaakt van golfplaten ergens in een township in Phutaditjhaba. Een feestje, met veel enthousiasme, zang en dans.
Filmen en foto's maken was zonder meer toegestaan.
We konden van de verwachte 4 uur durende dienst slechts het eerste uur aanwezig zijn, vanwege verplichtingen elders in Phutaditjhaba. Maar wat een inspirerend uur... waarin wij tot slot ook nog werden uitgenodigd iets te zeggen... Uiteraard gedaan.... Ontroerd....

sa Leboa!
Marcel van der Pol
Qwaqwa - Phutadithjaba - South Africa

Mtiririko: Het Gordiaanse Ei - Change Your Story, Make Your Life

Mtiririko: een mooi project om samen met een grote groep Community Leaders (vooral Pastors) uit verschillende townships van Qwaqwa (Freestate, South Africa) te onderzoeken hoe je vanuit diverse perspectieven actuele maatschappelijke problemen kunt benaderen en met creatieve denktechnieken aan kunt pakken. Gezamenlijk samen onderzoeken, ervaringen en deskundigheden uitwisselen: een droom van Anne Heleen Bijl. Ontstaan een paar jaar geleden op een vorige reis naar Bloemfontein en Phutaditjhaba in Qwaqwa. Hoe maak je zo'n droom waar? Eerst een hoogleraar van de Universiteit Bloemfontein, Gerhard Botha, enthousiast voor het idee krijgen; Zuid-Afrika moet ook het willen, moet het ook mogelijk maken. Vervolgens nodig je 5 goede collega's uit om mee te gaan. En dan begin je gewoon... Zó maak je dat stap voor stap je droom waar... Van voorbereiding tot uitvoering.

Kortom: Anne Heleen, dankjewel voor je bijzondere droom en je meeslepend enthousiasme! April 2014 is voor mij weer een hoogtepunt in de internationale, transculturele samenwerking.

Uiteraard hoort bij zo'n complex project een goede voorbereiding.  Wij zijn zes collega's, allemaal op geheel eigen wijze actief in het anders, creatief, out-of-the-box aanpakken van problemen en vraagstukken. Vele keren zijn wij bij elkaar geweest om voor te bereiden wat we voor kónden bereiden. De afstand is tenslotte groot. Adequaat communiceren bleek niet altijd praktisch mogelijk. Ervaring, fantasie, inlevingsvermogen en mindmaps helpen goed maar zijn niet perfect. Eénmaal in Zuid-Afrika, zal waarschijnlijk alles toch weer anders gaan: als het goed is, zullen ook wij daar ook out-of-our-boxes raken...

Zelf wil ik graag mijn De dans van de Held & Het Gordiaanse ei meenemen, twee "Creative & Critical Thinking Methods", die gebruik maken van ons vermogen om al vertellend en beschrijvend onze actuele werkelijkheid vorm en betekenis te geven en van ons vermogen om onze toekomst (-mogelijkheden) te visualiseren. Ze zijn goed bruikbaar gebleken om out-of-the-box te gaan in conflicten en in ontwikkeling en verandering bij zowel organisaties als professionals.  Met succes diverse malen toegepast in interculturele situaties. Nieuwe effectieve oplossingen voor oude problemen!

Vol enthousiasme workshopmateriaal gemaakt en ingepakt. Dankbaar gebruik makend internetmogelijkheden een slideshow op slideshare gezet (heb je direct al een handout). In het vliegtuig nog met allerlei workshop-ideeën gespeeld. En dan gaat alles toch weer anders... Dat is toch ècht je comfortzone verlaten, out-of-your-own-box geraken. De werkelijkheid daar is gewoon anders dan wat je hier in Nederland je voorstelt. Mijn materiaal is deze keer in de tas gebleven, slideshare niet bezocht. En dan toch nog de gelegenheid krijgen om mooie dingen te doen en te ontvangen. Ook zonder je methodes te benoemen of te demonstreren, kun je nog steeds vanuit de gedachte achter de methodes goed werken.

In één van de eerste activiteiten gaan we samen op zoek hoe je mensen bij de kerk kunt houden; kortom: ook deze Pastors kennen het probleem van "binden & boeien". Het helpt dan zeker om voorbij de vraag te gaan en te onderzoeken wat de mensen beweegt te komen of weg te blijven. Als (in dit geval) honger een reële reden is, ga dan eerst brainstormen over hoe je voor maaltijden kunt zorgen vóórdat je mensen wil gaan boeien en binden met het evangelie. De gedachte achter De dans van de held helpt ons om in het onderzoek te blijven schakelen tussen verschillende perspectieven. De gedachte achter Het Gordiaanse ei helpt ons om mogelijkheden, incl. de consequenties te visualiseren. Reële plannen zijn nu snel gemaakt.

Een volgende activiteit voor mij is om met de pastors hun "performance" in hun preken te onderzoeken. Die is echt niet veel anders dan de "professional performance" zoals ik die in mijn werk in NL tegenkom (docenten, trainers, coaches, etc). Je kunt preken door het opsommen van feiten, geboden en verboden (bijna preken met bullitlists!).
Je kunt ook preken met hulp van De dans van de held.  Je neemt de luisteraar mee in je verhaal. Je schakelt tussen diverse personages in je verhaal. Je geeft de luisteraar de mogelijkheid om zelf na te denken, om zich te verplaatsen in anderen, om verhaalkeuzes te vergelijken met eigen keuzes, om zelf verantwoordelijkheid te nemen en te leren.
Vol enthousiasme begint een Pastor als voorbeeld het paradijsverhaal te vertellen: resp. vanuit het perspectief van Adam, van Eva, van de slang, van de boom... Steeds krijgt het verhaal een andere betekenis... Wat kan de luisteraar van de verschillende perspectieven leren? Een intense discussie volgt.

Bovengenoemde activiteiten geven mij ook uitgebreid de kans in gesprek met de Pastors te luisteren en te leren. Over hoe zij hun dagelijkse werkelijkheid beleven. Tegen welke problemen en vraagstukken zij aanlopen. Welke "Helden" bij hen actief zien en wanneer. Welke perspectieven en oplossingsmogelijkheden ik dan weer naar NL mee kan nemen.

Het boeiende is dan dat tijdens het luisteren bij mij ook altijd weer verhalen opborrelen. Soms zijn dat verhalen, die nog geschreven moeten worden voordat ik ze kan spelen of gebruiken bij mijn klanten in NL (houd mijn verhalensite de komende tijd in de gaten!), verhalen uit de Zuid-Afrikaanse praktijk! Soms zijn het ook verhalen, die ik al vaak heb verteld, omdat ze de luisteraars op relevante momenten zo goed kunnen uitnodigen om voorbij hun grenzen (out-of-their-box!) te denken. Die verhalen wil ik graag ook met de mensen hier in Zuid-Afrika delen (niet alleen pastors, ook studenten, docenten en stafmedewerkers van de Qwaqwa Universiteit). Waar een mooie, zinvolle droom wordt gedroomd, ontstaan ook altijd weer gelegenheden. Voorbeelden:

• Speelweide (vasthouden aan vaste patronen?). Begin van de tweede dag seminar Pastors.
• Het Verhaal van de Pijl Roos (welke werkelijkheid creëren vertellers en luisteraars?). Workshop pastors.
• De Jonge Kalkoen (dynamiek tussen groep en individu (of organisatie): kan ik zijn wie ik ben?). Bijeenkomst "Family Day" medewerkers universiteit.
• De Vrijdag Vraag (Relativering van lessen, leringen en verhalen). Workshop Pastors.
• De Taal die de Ander Begrijpt? (Over conflicten en Streetlife)
• Sentry & Lampost - Entering the Unknown (de toekomst kun je niet plannen; wat ga je doen: in het verleden blijven of op weg gaan?) Workshop Studenten - dit verhaal is nog niet uitgeschreven of verfilmd, maar wel door studenten uitgespeeld:

Volgend jaar komen we terug.


Ik neem De dans van de held en
Het Gordiaanse ei gewoon weer mee; evenals De Pijl in de Roos (lesgeven), Salomon's Keuzes (Mediation) plus mooie zinvolle verhalen. Ik heb er nu alweer zin in. Wat mag ik brengen? Wat zal ik mee terugnemen?



sa Leboa!
Marcel van der Pol
Qwaqwa - Phutadithjaba - South Africa

Mtiririko: the cradle of human kind?

Phutaditjhaba ligt vrijwel op de grens met Lesotho. De Qwaqwa University ligt aan de rand van Phutaditjhaba. Het is een vrijwel volledig zwarte universiteit, die met veel enthousiasme zich richt op minder kansrijke jongeren uit de omgeving, opdat zij een goede kans krijgen aan armoe en werkloosheid te ontsnappen. Een universitaire opleiding vergroot zeker je kansen op de arbeidsmarkt, al zijn in de heersende economische omstandigheden de kansen voor universitair geschoolden nog steeds niet onverdeeld gunstig (kans op werkloosheid: zonder = 80%, met = 40%).
Om dan toch het enthousiasme van de studenten mee te maken, en de passie om iets van hun leven te maken, zeker nu ze op de drempel staan om af te studeren en de maatschappij in te stappen. De energie knalt nog steeds van film en foto's af. Die energie geeft veel hoop en vertrouwen.

Met de studenten werkten we in de avonduren, overdag vooral met pastors. Het grote verschil tussen die twee generaties: de ene jong, vol hoop, energie en ontdekkingslust en de ander ouder, veel bezorgder,  vermoeider en vasthoudender aan bestaande patronen. We hadden eigenlijk de oudere generatie de filmopnamen van de workshops met de jongere generatie moeten laten zien. Zou dat het pastorale vertrouwen geen "boost" hebben gegeven? 

Uiteraard zijn er in de wereld actuele maatschappelijke problemen te constateren: armoe, honger, ziekte, criminaliteit, uitsluiting... etc... Met al die problemen heb jij, als pastor, in je directe omgeving elke dag weer te dealen! Soms kun je dan zó moe worden dat je ertoe neigt het vertrouwen in de toekomst te verliezen. Beste pastors, zie dan de energie en de power, die de studenten uitstralen! Hun dromen van een betere toekomst... en voor alle duidelijkheid: ze erkennen ze de problemen die ze onderweg zullen tegenkomen en die ze nog moeten overwinnen. Dat moet zeker vertrouwen geven!

Even buiten Phutadithjaba begint het Golden Gate Park, een uitgestrekt natuurreservaat met veel wild (vooral veel antilopen, "bokkies", en geen grote roofdieren). Heerlijk rondrijden. Vaak stoppen om al die kuddes zwarte gnoes, blesbokken,  springbokken, bontebokken, zebra's en elanden te bewonderen. Je kunt ook nog naar een openluchtmuseum,  Basotho Village, om te zien hoe de mensen hier vroeger leefden en hoe stap voor stap hun woonomgeving veranderde door de komst van de blanke kolonisten. 

 Voorbij de Badotho Village begint het eigenlijke natuurpark. Als je afslaat naar een dirtroad, over de golvende vlakte meanderend, kun je na een stevige rit je weg lopende en klauterend vervolgen tot ergens eindelijk een goed bewaard geheim voor je wordt onthuld: rotstekeningen van Bushmen.

Het leek ons zo mooi, om naast de aandacht voor de problemen van vandaag, gisteren en morgen, ook eens verder terug te kijken, veel verder terug... naar toen het leven hier in Zuid-Afrika er nog heek anders uitzag. Niet altijd beter, of rijker of vrediger, wel anders. Bushmen trokken langs op een lange trektocht, waarschijnlijk vanuit Namibië en Botswana, naar ... waar naartoe eigenlijk? Hier in het Golden Gate Park hebben ze bewijzen van hun aanwezigheid achter gelaten: rotstekening in een rode aardenkleur op een witte zandsteenachtige achtergrond, onder overhangende richels. 

Zuid-Afrika wordt wel eens "the cradle of human kind" genoemd. Iets ten noorden van Pretoria zijn de resten van de Australopithecus Africanus gevonden, weliswaar nog geen Homo Sapiens, maar daar zou het wel mogelijk allemaal zijn begonnen. Hier in Golden Gate zijn we wel een stuk verder in de tijd. Maar toch zo lang geleden. Langstrekken Bushmen. Nomaden. Jagers en verzamelaars. Geen landbouw, steden en dorpen. Weinig sporen achtergelaten... eigenlijk alleen deze tekeningen. Als je goed zoekt kun je zelfs als Noord-Nederlandse bezoekers nog onontdekte tekeningen vinden.

Daarheen wilden wij graag samen met de pastors naartoe. Eerst met de bus, dan in kleinere groepen van ca 10 verder lopen en klauteren tot aan de berg, de overhangende richel, de tekeningen. De tocht is toch ietwat te eenvoudig ingeschat. De bus kon eigenlijk de dirtroad niet goed aan. Halverwege... panne! Verder lopen.  Genieten van prachtige uitzichten en veel dieren. Op een lage heuvel verzamelen. Onze gids Fanafikile Lephakha geeft een heldere uitleg over wat we mogelijk gaan zien. Dan moeten we echter toegeven dat het toch niet zal lukken om de tekeningen te zien en op tijd voor het donker weer terug te zijn in Phutadithjaba (veel pastors moeten nog verder reizen!). We besluiten na een korte oefening op de heuvel terug te keren naar Phutadithjaba. 

Een aantal jongeren besluiten om samen met Fana, onze gids, toch de tocht door te zetten. Ruim na het donker zien we ze weer terug, moe maar voldaan en met prachtige foto's van wat ze hebben gevonden.

Als deze groep al een tijdje onderweg zijn naar de tekeningen, besluiten twee wat oudere pastors (met duidelijk ook Bushman-voorouders) niet met ons mee terug te gaan maar de jongeren achterna te rennen.

De grote groep pastors loopt als in een lange volksverhuizing terug (een diaspora?) naar de reservebus, die hun over de moeilijk begaande dirtroad reeds tegemoet komt. Teleurstelling? Beetje. Weggegooide middag? Allerminst! 

Een paar dagen later, na afloop van het seminar, krijgen we toch nog de kans om in een klein groepje met Fana naar de grottekeningen te gaan. Midden in de wildernis. Daar word je stil van.

sa Leboa!
Marcel van der Pol
Qwaqwa - Phutadithjaba - South Africa

Mtiririko: buigen uit respect.

Het maakt niet uit of je nu in Zuid-Afrika leeft of in Nederland, op het dat je tegenover elkaar staat (letterlijk en figuurlijk!) en je gevraagd wordt te buigen uit respect voor de ander is er altijd weer die aarzeling. Blank tegenover zwart. Jong tegenover oud. Vrouw tegenover man. Je aarzelt.  Je bent onrustig. Je voelt weerstand. Je bent ontroert.

En dan... in een oefening over "reconciliation" en "respect" sta je als Nederlandse trainers tegenover Zuidafrikaanse pastors.... en je buigt... en zij buigen. Niet alleen voor de ander, voor elkaar, maar ook voor de mensen uit de generaties voor ons, die onze levens, onze respectievelijke plekken in de wereld en  dezelfde ontmoeting mogelijk hebben gemaakt.  Dan is bijna alleen nog  maar ontroering mogelijk.

Eigenlijk zou je daarna dit seminar over "community care" en "empowerment" bijna kunnen stoppen. De belangrijkste stap is gezet. 

Vanaf dit moment zijn we stevig aan de slag gegaan. Misschien niet alleen met allemaal leuke door ons meegebrachte creatieve technieken, maar wel met mooie ontmoetingen en goede gesprekken. Ik heb weer veel geleerd over het leven hier.

In persoonlijke gesprekken kwam ik met Engels, met handen en voeten en hier en daar een woordje Afrikaans behoorlijk ver. In de plenaire gedeeltes was er Pastor Paul, die naar goed gebruik hier hand in hand, ons verhaal vertaalde naar Soetoe. Wow! Voor elke "Dutch sentence" heb je zo'n vier zinnen in het Soetoe nodig. Dat vertraagt wat je wil zeggen! Ontspan! Wacht rustig af. En geniet van twee keer reacties.

In het verlengde van de respectoefening wilde ik vreselijk graag het verhaal "Speelweide" (gepubliceerd op Keridwen's Tales & Theatre blog) spelen . Ik gebruik dit verhaal professioneel graag bij conflicten, bij organisatieveranderingen en het vergroten van professionele denkramen. Van oorsprong is het een verhaal uit Zuid-Afrika over de vasthoudendheid van apartheid.

Het verhaal behoefde achteraf geen enkele uitleg. De geluiden van instemming uit de zaal gaven al aan, dat iedereen begreep dat wij als ouders zeker onze verantwoordelijkheid hebben in hoeverre bepaalde patronen in stand worden gehouden. Denk je maar eens in hou je als ouder reageert, wanneer de kinderen thuis komen en de hun verhalen over de afgelopen dag vertellen.... vooral als het ongewone verhalen zijn... verhalen van eerste-keer-gebeurtenissen en nieuwe ontdekkingen. Onze reactie als ouder geeft deze gebeurtenissen en ontdekkingen betekenis. Bevestigen we dan bestaande patronen of geven we ruimte aan nieuwe inzichten? Onze verantwoordelijkheid als ouders...

sa Leboa!
Marcel van der Pol
Qwaqwa - Phutadithjaba - South Africa

Mtiririko Seminar: share the stories!

Op één dag werken met meer generaties, dan merk je pas weer hoe verschillend dat kan zijn. Overdag werken met pastors.   Vooral ouderen. Mannen en vrouwen. Bevlogen om vaak in hun eigen huizen in de townships  kerkdiensten te organiseren en te begeleiden. Mogelijkheid van een kerkgebouw is er vaak ook niet.

Stap voor stap zijn we op weg gegaan om gebaande paden te verlaten en vanuit wisselende perspectieven naar de (vaak rauwe) werkelijkheid te kijken. Wat is bijvoorbeeld de zin van "preaching the gospel", als de honger te groot is om echt te luisteren? Dat betekent brainstormen over hoe je steeds weer genoeg voedsel kunt organiseren voor een "sunday breakfast on church"!  Then they will stay and listen!

De gehele dag moest ik denken aan het belang van "Ubuntu", de tribale vegadering waarin een ieder inbreng heeft. Prachtig hoe steeds weer vanuit de werkgroepjes mensen zelfbewust opstaan om plenair een opmerking te maken. Vertraagt welzekerje programma, drukt ook geplande activiteiten weg en benadrukt zeker om mee te gaan in de Ubuntu -flow.

En dan 's avonds. Jonge studenten. Vrijwillig gekomen. "Eager to learn" nog een of twee stappen en dan passeren ze de "treshold" tussen universiteit en maatschappij. Met risico's van 40% / 80% werkloosheid. In mijn workshop heb ik ze gevraagd of ze het zouden aandurven met verhaal/theatertechnieken "to step into, to experience the unknown". Wow! No holding back! Prachtig paradoxtheater.

Studenten genoeg. Wie geen theater wilde ging met power en stilte de djembé (trommel) gebruiken om gedroomde toekomst te verkennen. Of had het lef systemisch verleden en ongewisse toekomst te verbinden.

Twee generaties. Twee perspectieven op leven en samenleving. Elk vraagt om een eigen aanpak, een eigen ontmoeting.

sa Leboa!
Marcel van der Pol
Qwaqwa - Phutadithjaba - South Africa

Gestart: Mtiriko Creativity & Problem Solving Seminar

Boeiend hoe verwachting en realiteit elkaar kunnen begroeten. De afgelopen dagen hebben we naar aanleiding van de gesprekken met de pastors stevig gewerkt om ons driedaagse seminar zo goed mogelijk aan te passen  en vorm  te geven. "Creative Problem Solving" voor pastors uit townships, gericht op hun actuele maatschappelijke problemen.

Hoe lukt het je dan om  reeds in de voorbereidingen je eigen denkraam zo te verruimen dat het voor een groot deel samenvalt met de denkramen van de pastors hier? Dan komt er ontmoeting en ontstaan  mogelijkheden samen out-of-the box te gaan en nieuwe wegen te vinden.
Er is tegelijkertijd zóveel bevlogenheid om kennis, ideeën en technieken te gaan uitdelen! Wat kan je dan meer dan verzamelen wat je zóu kunnen vertellen en doen, om het vervolgens in mindmaps en op flaps te  presenteren en dan in de praktijk van seminar alles weer te veranderen.....

Ongeveer vijftig pastors komen samen. De meesten spreken hun eigen taal beter dan Engels of Afrikaans. Kortom een tolk verschijnt. Oefeningen worden uitgebreid uitgelegd. Verwarring onstaat. Lachen volgt.

Ruimtelijke oefeningen in de open lucht bieden uitgebreid de kans met elkaar kennis te maken. Al die talen en verschillende bevolkingsgroepen! Kleurrijke mengelingen. Wel een grote vertraging van het programma als gevolg.
We leren stap voor stap mee te drijven op de golven van de dynamiek van hier-en-nu!

De eerste verhalen worden in een visie-oefening gedeeld. Opeens de confrontatie tussen de positieve labeling van ervaringen om mensen te openen voor creativiteit en de rauwe werkelijkheid van de dagelijkse verhalen. Eerst verwarring en dan  toch mooie, hoopvolle, creatieve woorden getransformeerd uit soms harde verhalen; de basis voor een gezamenlijke, hoopvolle visie.

Dit seminar mag dan voor pastors zijn, die dagelijks dealen met de rafelranden van het leven, maar op de keper beschouwd gaat het over goed samenleven, samen werken, groei en verandering....
Wellicht is bovenstaand taalgebruik wat soft voor u, maar ik lees zelf de meeste basisthema's uit adequaat verandermanagement hierin terug.

Bevlogen Shepperds in Bloemfontein

Aan het werk in Zuid-Afrika. Ik voel mij nog steeds vereerd om met een groep collega's uitgenodigd te zijn om hier een driedaags seminar (met workshops) te verzorgen. Doelgroep: pastors in townships (later uitgebreid met studenten aan de Qwaqwa Universiteit). Doel: creatieve aanpak van actuele maatschappelijke problemen. Basis: ontmoeten en uitwisselen.

Waar ik vooral nieuwsgierig naar was, is hoe de ontmoeting zou verlopen tussen onze bevlogen creatieve springerigheid en de  zuidafrikaanse werkelijkheid van de pastors. Zouden de overeenkomsten de verschillen verbloemen of  overbruggen? Zouden we luisteren om werkelijk te begrijpen of vertellen om beweging te willen creëren?

De eerste drie ontmoetingen zijn geweest. Eerst een theoloog, voorzitter van de shepperdorganisatie en opdrachtgever voor ons seminar (goed gesprek op hoofdlijnen). Daarna met twee shepperds uit de townshippraktijk. Eén donker, werkzaam in een probleemwijk met de prachtige naam Heidedal / Heatherdale, de ander blank werkzaam in het centrum, waar inmiddels de gegoede burgerij uit weg is getrokken.
Je wordt dan helemaal stil van de dagelijkse dynamiek van deze wijken: de problemen, van armoe tot criminaliteit, van maatschappelijke inclusie en exclusie, van hoop en wanhoop, van voortdurend vallen en steeds weer de power vinden om op te staan.

Wat zeg je dan? Wat doe je dan?  Hoe kun je een sprankeling als cadeau geven (een mogelijk ander denkraam) zonder oplossingen aan te dragen en inzichten te poneren die geworteld zijn in ons eigen denkraam?

Eén van de mooiste aanvliegroutes in zo'n geval die ik ken is "De Pijl in de Roos", waarin een verhaal (niet moralistisch, wel uitnodigend tot denkraamvergroting) wordt verteld. De luisteraar heeft alle vrijheid om zelf connecties te maken tussen willekeurige onderdelen in het verhaal en de eigen werkelijkheid (vraagstukken, problemen, uitdagingen). De luisteraar kan zelf besluiten wat dat oplevert als inzicht en vervolgens wat je er wel of niet mee doet. Dat is de eerste stap in zelfregie.

Ik wil graag nog wel een paar van zulke verhalen vertellen (als onderdeel van Keridwen's Het Gordiaanse Ei: Zelfregie 3.3) en vooral luisteren naar de verhalen (uit het leven) van  de mensen hier. In die ontmoeting van verhalen zit de beweging...

Tussen Phutadithjaba en Bloemfontein

Mtiririo in Zuid Afrika. Druk bezig met de voorbereidingen voor onze seminars hier in Phutadithjaba, Qwaqwa Free State University. Wat je ver weg (in tijd, ruimte en culturele context) hebt bedacht, betekent natuurlijk dat in de zuidafrikaanse actualiteit het toch weer helemaal  anders gaat.
Nou ja, we gaan zeker aan de slag met pastors en studenten en mogelijk docenten en wellicht ook nog peer mediators (laatste extra twee groepen zijn mijn wens): empowerment, creatief denken, denkraamvergrotingen (Het Gordiaanse Ei: Zelfregie 3.3) en veel meer!

Betekent ook heen en weer reizen naar Bloemfontein voor overleg. Dat is geen straf: een tocht door Golden Gate Park... springbok, black wildebeast, blesbok; zebra, struisvogel... nog veel meer... en schitterende vergezichten (zie foto).

Genoeg context om de seminars verder en gerichter vorm te geven. Ontmoeting en reciprook leren staan centraal. Dat is toch vergroten van denkramen? Zeker ook van de mijne!  so....Self Directing 3.3 - The Gordian Egg - Enlarging  Our Mind Frames!

sa Leboa!
Marcel van der Pol
Qwaqwa - Phutadithjaba - South Africa

Mtiririko Conferentie Zuid Afrika: Programma

Mtiririko… Flow and Commitment!
Seminar… We have a dream…

Mtiririko Conference South Africa 

April 2014 - Program

Day 0 (the day before the conference)

Evening

• Welcome and networking session. 
• An overview and suggestions on how to make the most of the conference.
• The First Encounter: A highly interactive session connecting the young and the young at heart. 
• This will be a wonderful opportunity to celebrate the diversity of the participants / attendees, organizers and trainers. We will start with a dancing exercise and enjoy the dance with the three basic rhythms of the world (by professor Jitske Kramer). These rhythms will tell you more about yourself, your new friends and about the different ways in which people in this world work together.
• Performance led by Gerard Vonk,' artist in residence'
• Meeting with music, dance and stories to get to know each other better.

Day 1
Optional before breakfast

- Yoga for all levels of proficiency or a nature walk to provide relief from stress or stiffness

Morning program: Building our community

• Opening plenary session: “How can we look at life’s challenges as opportunities and find the courage to face our problems ”. A session to further elaborate the relationships and the collaborative energy of the previous evening session to get to know better your fellow participants / attendees.
• Creative thinking and creative communication techniques: Get inspired by the empowering exercises and by the effective ‘cross-the-line’ method ,training for schools and communities. These exercises help opening up and identifying important professional and personal issues. It will help to set goals for the next days.
• Peer groups and buddies: Next to that we will ask you to form peergroups and choose buddies to share with and support each other, during the conference and hopefully also thereafter.

Afternoon program: Appetizing Harvest

• Three interactive workshops to identify the resources, talents and known solutions by combining expertise. We will work with different techniques to look at the same problems from different angles and create more fruitful perspectives. This will allow to create a wide range of new solutions and insights. All problems are solutions:
• Workshop 1 will focus on systemic and personal power approaches
• Workshop 2 will focus on creative and analytical approaches
• Workshop 3 will focus on theatrical and directors approaches
• Outcome: Collecting surprises
• Creative presentation of the most important new insights and discoveries of this day. 

Evening

• Performance by Marcel van der Pol, artist in residence 
• The evening program will be facilitated by the new ‘evening committee’ of participants who volunteered for this task with help of the organization.

Day 2
Optional before breakfast 

• Yoga for all levels of proficiency or a nature walk to provide relief from stress or stiffness

Morning program: Creative Connecting Carrousel

• In a carrousel of 3 mini workshops we will share practical ways to create empowerment and also find solutions for the issues identified on day one . We will choose the best suitable techniques, including: 
• The systemic approach: constellation work.
• The creative approach: mind mapping, hypnotic suggestion, playful games to find serious insights, De Bono’s thinking hats and lateral thinking.
• The artistic approach: playback theatre, solutions by means of archetypes, using music or  other art forms.

Afternoon program: “Resourcing the Future” expedition.

• We will go on an expedition to a nearby prehistorical location. We will use the paintings and the old roots in our program as one of the inspiring starting points to reconnect with possibly forgotten talents and resources. It’s a beautiful part of the conference that can create powerful insights and awareness.

Evening program: World café, World encounter

• An introduction to enjoying the “World Café” methods to take home. This attractive method will enable you a.o.to collect contributions and ideas of every individual, even in large groups. People build on eachother ideas. The evening committee will set the stage for a great evening to meet old and new friends. 
• Performance by artist in residence: to be announced by the evening committee.
• Closing Night Dance (from various continents) and Music Party

Day 3
Optional before breakfast

• Yoga for all levels of proficiency or a nature walk to provide relief from stress or stiffness

Morning program: Gathering for the Harvest; preparing for the next step

• The content of this morning will be based on the practical questions and personal wishes of the participants and what they want to take home for the next step. We will combine all the knowledge and skills available to meet these questions and wishes. 

Afternoon program: Big Harvest Party and celebrating future steps

• An interactive session allowing attendees to explore ways to live their values. Everyone will give a short presentation of his future steps after this conference. This will be presented and celebrated in the peergroups.
• Closing plenary ceremony for sharing thoughts and say farewell. 
• Sharing personal and professional highlights, experiences and thoughts in the big Mtiririko Closing Circle. We will celebrate this milestone together.

During the conference there will be a:

• Wall of Fame: For every person there will be a poster with their picture on it, everyone can write down their appreciations for this person during the seminar.
• Wall of Solutions: There will be a wall where everyone can put questions or problems they would like answers or solutions for. Everyone will be invited to write down their suggestions. 
• Best Lessons Learned Book: Everyone will be interviewed by students about one best practice and one best failure. This will be shaped in a booklet for everyone and a digital version. This learning book will also be used to share with colleges and sponsors. “A person who never made a mistake never tried anything new” (Albert Einstein).
• Supporting Network: At the beginning of the conference we will create a network of buddies and peergroups. During the conference there will be moments to share items with your buddy and your peer group and give each other support. We hope these networks will continue to exist after the conference. 

====================================================

Background

Mtirriko! We are a group of six highly experienced Dutch consultants and trainers wanting to organize a three day seminar in South Africa. The main goal of the seminar will be to inspire people, to support those who work in townships and contribute to the development of their community.

We all have our own specialization and expertise to share and make a contribution to the whole. We know each other well professionally and often collaborate on different projects.

Our workshops aim to empower the participants. More specifically, our goals are: 

1. To favour ‘self-regulation’, a well-known notion in top-class sport.
2. To supply people with the instruments and knowledge to become more and more the ‘art director’ of their own lives and situation, empowering them to realise dreams, find solutions, and overcome challenges.
3. To strengthen people’s entrepreneurial qualities so they become more effective, believe in their own talents and abilities, and enjoy them.
4. To keep it simple, making every tool as easy and straightforward as can be.

The seminar will be focussing on several themes to be selected, seen from different angles and disciplines: methods for creative thinking, problem solving, tales & theatre training, systemic work, hypnotraining as used in sports, inspiration and the creation of energy and breakthroughs, and handling conflicts will all be used as means to contribute to empowerment. Some theatre and music will also be used as inspiring learning tools and as a means to create a joyful atmosphere, brotherhood and mutual understanding.

The contents of the seminar will be highly practical. The participants will get a good understanding the contents and will be able make their communities profit from it immediately. People will learn to change their perspectives, find new and fresh solutions to important issues, innovate, and discover chances and opportunities.

Together we will try to find new ways to deal effectively with major problems such as HIV, diabetes, drugs, orphanage, crime and conflicts. How to create intrinsic commitment of the community in projects will be one of the issues. The combination and integration of different expert skills may lead to completely new insights.

Balance in giving and taking…

The seminar will create synergy: everyone is a student, we all learn from one another, and every participant will also be a teacher. We (from Europe) are eager to discover African ways of dealing with problems, to develop new talents and enjoy and activate our resources.

This will be an accessible 3 day seminar, with plenary sessions and several parallel smaller workshops to practise and deepen the newly acquired knowledge. The seminar and workshops will be (inter)active, dynamic, practical and personal in a constructive, positive atmosphere.

During this period of preparation and development, we want to build a fruitful form and program together with the people interested and future participants to integrate important needs and wishes.

Basic principles and goals

• Conceiving problems as opportunities
• Uncovering resources, talents and confidence
• Empowering participants with new skills and experiences to bring along to their communities.

Data bekend (!) voor Mtiririko-lunchworkshops bij FWP Assen

Nu zijn ook de data voor de Mtiriko-lunchworkshops bekend!
zie onder! Van harte welkom! Bovendien steun je zo het Mtiririko-project op weg naar Zuid Afrika (april 2014)

Lunchworkshops: kort, intensief en inspirerend:

De Mtiririko Lunchworkshops zijn korte intensieve en inspirerende workshops verzorgd door de Mtiririko-trainers, die in April 2014 naar Zuid Afrika gaan.

Mtiririko Lunchworkshops

Lokatie: Flexwerkplek Assen, Amerikaweg 2, 9407 TK Assen (De Admiraal)
Tijden: 2 intensieve uren met een broodje: van 12 tot 14 uur
Data: in maart 2014: 

• 10 maart: Speechen als Obama in 2 uur - Geert Kamps (www.Windeffect.nl)
• 12 maart: Organisatieopstellingen in 2 uur - Sjoerd de Vries (www.sjoerddevries.org)
• 18 maart: Creatief denken in beeld & geluid in 2 uur - Gerard Vonk (www.vonkvlam.nl)
• 19 maart: Grip op de onderstroom bij verandering in 2 uur - Nicole van der Ouw (www.CreatiefVerandermanagement.nl)
• 24 maart: Laat je speech regisseren in 2 uur - Marcel van der Pol (www.Keridwen.nl)
• 26 maart: Mindmapping in 2 uur - Anne Heleen Bijl (www.creatieveconsultancy.nl)
• 31 maart: extra gastworkshop met Bert Nijmeijer: Hoe blijf je bij jezelf, ook als het spannend wordt in 2 uur

De Mtiririko-Lunchworkshops worden gecombineerd met een lekker broodje. Makkelijk in te passen in uw drukke programma, mede door de goed bereikbare lokatie
Blijf op de hoogte! Mtiririko op Facebook - Mtiririko bij Keridwen - Twitter: @keridwen  of mail: marcel@keridwen.nl

Meer mogelijkheid tot steunen van Mtiririko:
- De dans van de held-workshop (8 maart - S2M-050);
- Mtiririko Conferentie Nederland (28 maart S2M-050);
- Mtiririko-lezingen (Marcel van der Pol): over De dans van de held: Storytelling & Zelfregie in Zuid Afrika.
- Directe donaties: ga naar onze facebook-pagina

Steunen betekent een echte Mtiririko-crowdfundingbutton als geschenk

Mtiririko Conferentie Nederland: Help Mtiririko naar Zuid Afrika

Mtiririko Conferentie  Nederland
20 maart 2014 -  Seats2Meet Groningen



De Mtiririko Conferentie Nederland is een intensieve afspiegeling van hoe een groep Nederlandse trainers aan het werk gaat in de Townships in Zuid Afrika.  De opbrengsten van deze conferentie zijn nodig om hun werk daar mogelijk te maken.


De Mtiririko-trainers: Anne Heleen Bijl, Geert Kamps, Nicole van der Ouw, Marcel van der Pol, Gerard Vonk en Sjoerd de Vries.

Praktisch
Datum: Donderdagmiddag 20 maart 2014
Lokatie: Seats2Meet Conferentie Centrum
Eemsgolaan 9, 9727DW Groningen

Investering: 500 euro 
Informatie en aanmelding: Sjoerd de Vries. 
                                       E: sjoerd@sjoerddevries.org - M:  06 271 679 38

Programma 20 maart 2014

13.30 uur
Opening door Anne Heleen Bijl. Zij heet u van harte welkom namens Mtiririko en haar partnerorganisaties in Zuid Afrika, de Universiteit van Bloemfontein en de Shepperd Organisatie.

13.40 uur
Inleiding en toelichting op de proeverijen van deze middag (parallelle sessies).
Deze proeverijen geven inkijkjes in de creatieve kennis en kunde die de Mtiririko-trainers meenemen naar Zuid Afrika voor profit-organisaties en non profit-organisaties in de Townships.

• Proeverij 1: Geert Kamps en Marcel van der Pol brengen de mentale en fysieke beweging van topsport en theater  samen, zodat u uw vraagstukken aanpakt vanuit frisse perspectieven en een andere mindset. U gaat zelf actief en dynamisch aan de slag. De trainers zetten hun brede, internationale  kennis en ervaring met veel plezier in ter ondersteuning van u.

• Proeverij 2: Sjoerd de Vries en Nicole van der Ouw laten u, middels organisatie-opstellingen, ontdekken welke bewegingen voor u helpend zijn bij belemmeringen die u tegenkomt in relatie tot uw doelen. Beide trainers gaan met diepgang en schijnbaar luchtig geen organisatieprobleem uit de weg met hun internationale systemische ervaring.

• Proeverij 3: Gerard Vonk en Anne Heleen Bijl geven met effectieve en meteen toepasbare technieken oplossingen voor lang bestaande problemen. Met creatieve tools, humor en internationaal vakmanschap maken ze gebruik van ieders talent om obstakels bij het realiseren van gedroomde acties weg te nemen.

14.00 uur
Eerste ronde Proeverijen

15.00 uur
Pauze

15.30 uur
Tweede ronde Proeverijen

16.45 uur
Plenaire afsluiting (onder voorbehoud!):  Martijn Aslander, Lifehacker  en Funtrepreneur.
Blijf op de hoogte ... volg ons op facebook/mtiririko

17.00 uur
Aperitief






Mtiririko

Mtiririko-lezing: "De dans van de held" in Zuid-Afrika

Mtiririko-lezing: “De dans van de held” in Zuid-Afrika.
Marcel van der Pol, Keridwen

Een boeiende, levendige, interactieve lezing, met ruimte voor mooie, gespeelde verhalen, over empowerment in de Zuid-Afrikaanse townships en over de kracht van een groot denkraam. 
Om het Mtiririko-project mogelijk maken kunt u nú reeds de lezing met Marcel van der Pol (Keridwen) boeken. De opbrengst van de lezing komt ten goede aan het Mtiririko-project in Zuid-Afrika (april 2014).


Afrika is een continent van verhalen. Keridwen’s De dans van de held maakt onder meer gebruik van verhalen om mensen en organisaties te helpen bij het oplossen van hun vraagstukken. Het is dan ook niet verwonderlijk dat toen Marcel van der Pol van Keridwen de kans kreeg om in Zuid-Afrika aan de slag te gaan met De dans van de held, hij geen moment heeft geaarzeld. 
In oktober 2012 mocht hij in de buurt van Pretoria werken met het onderwijs en het bedrijfsleven. 
In april 2014 gaat hij weer, nu naar Phutadidjaba bij Bloemfontein, om samen met vijf andere Nederlandse trainers/consultants onder de naam Mtiririko een conferentie voor pastors, studenten en community leaders uit de townships te verzorgen. De conferentie is gewijd aan het uitwisselen van kennis en kunde om nieuwe oplossingen voor grote maatschappelijke problemen te vinden,  zoals armoedebestrijding, aids, drugsgebruik, gezondheidszorg (o.m. aids en diabetes), educatie, werkgelegenheid, criminaliteit etc..  
Uiteraard neemt hij De dans van de held weer mee, evenals de vervolgstap Het Gordiaanse ei.



Bent u geïnteresseerd om te weten hoe je bijvoorbeeld met De dans van de held genoemde grote maatschappelijke problemen kunt benaderen? 
Wilt u horen en zien hoe je soms een complexe probleem trefzeker kunt vertolken in een metaforisch verhaal?  
Mensen creëren hun eigen werkelijkheid in de verhalen die zij vertellen. Als je in staat bent over je ervaringen en zienswijzen te verhalen, leer je de wereld te begrijpen. Het wordt echter lastig als je verhalen niet meer flexibel zijn. Als verhalen gestolde representaties van de werkelijkheid worden. Dan dreigt de wereld stil te staan. Dan beweegt er niets meer en zijn problemen onoplosbaar geworden. 

Marcel van der Pol laat in deze lezing zien wat hoe je De dans van de held kunt toepassen om een gestolde werkelijkheid weer vloeibaar te maken en hoe hij dit straks (april 2014) wil gaan doen in Zuid-Afrika.



Mtiririko-projekt
Deze lezing is onderdeel van de zoektocht naar financiële ondersteuning om het Mtiririko-project mogelijk te maken. De Zuid-Afrikaanse organisatie heeft in samenspraak met de Mtiririko-trainers besloten haar beperkte beschikbare gelden voornamelijk in te zetten om de conferentie toegankelijk te maken voor zo veel mogelijk studenten en andere deelnemers met weinig geld. 
De zes trainers stellen daarom ook hun expertise belangeloos ter beschikking.  
Wat rest zijn de reis-en verblijfskosten van de trainers en de materiaalkosten voor de conferentie. (totaal geschat op € 12.000,00). 

Boeking & Informatie
Marcel van der Pol (Keridwen)
www.KERIDWEN.nl
marcel@keridwen.nl
+31 6 506 802 13
+31 50 525 61 21



Aanvullende infomatie: 
- Mtiririko op facebook
- Mtiririko op Twitter: #Mtiririko

- Mtiririko & Financiële Steun (> Eng)
- Mtiririko Trainers/Consultants
- Opbrengst Workshop voor Mtiririko

Let's introduce the Mtiririko trainers

Let us introduce to you .... Mtiririko

Mtiririko is a group of six highly experienced Dutch consultants and trainers organizing a three day seminar in Phutadidjaba, South Africa (April 2014).

The main goal of the seminar will be to inspire people, to support those who work in townships and contribute to the development of their community. 

Geert Kamps fully realizes he will meet in South Africa with an audience that already is highly motivated, inspired, experienced, gifted and passionate about their daily activities. He aims to raise an increased consciousness of these already existing capacities and talents, allowing to put them to work even more actively. He will use various means to explore, discover and use one’s own talents, a first one being to get people moving literally (through sporting activities, games, gumboot dancing, etc.) in order to create both physical and mental energy. Once moving physically, people not only become much more conscious of their own energy, but will also want to control and orient it towards specific directions. During this seminar, you will discover and explore how to transfer this physically created energy to your daily life situations and find new directions for solving old problems. A second thing Geert will explore with the audience is the power of words: he will aim (a) to create an improved consciousness of the impact words have on the emotions of the listener and (b) to show that language has the potential to provoke action.

Gerard Vonk, who has a background as a psychologist, will provide the audience with a series of creative and associative tools allowing people to realize that for any perceived problem they already have one or more solutions at hand. One of Gerard’s convictions is that problems actually don’t exist, only solutions do. Creative and associative techniques are excellent tools to uncover solutions for any issue. Gerard will frequently use music, images, metaphors and theatre play as a means to stimulate your creative and associative power. Creating enthusiasm, making people discover their own passion, discovering the power of groups, exploring one’s own talents and strengths are recurrent themes in his workshops. Another of Gerard’s convictions is that things need to be done together and that we all can and have to learn from one another. Therefore, during his workshop he and the participants are both teachers and learners. At a more global level, he truly believes Western society can learn many things from African society and vice versa.

Marcel van der Pol has many activities, ranging from theatre director/actor, story teller, trainer, coach, consultant and university teacher. All of his activities serve a few common goals, such as replacing traditional perspectives with new ones, creating new patterns of thought (both at the professional and personal level), breaking through set habits, stimulating personal creativity and innovation and exploring concrete, new possibilities one’s own environment already offers. He has developed several means to achieve these goals, among others storytelling and theater performances which he uses to provoke change and growth, and his The Dance of the Hero®, actually a metaphor of twelve heroes, each hero offering a specific perspective on the world and helping you to broaden your own patterns of thought.

Anne Heleen Bijl specializes in creative/lateral thinking as a means to bring about simple but highly effective and immediately applicable solutions to often long existing problems. Her approach favors freer thinking in terms of opportunities and possibilities. She works with creativity tools for developing new ideas and creating true commitment to projects through a common vision and mission. She uses ‘mindmapping’ as a means for information transmission and transparent presentation of ideas, a technique which could be applied by for instance pastors wanting to present information as clearly as possible to illiterate people in their respective communities. How to create an inspiring environment and to recognize, mobilize and put into action each others’ talents is another aspect of Anne Heleen’s workshops. Making people flourish, eliminate obstacles and realize their dreams, desires and wishes always play a central role in het workshops.

Nicole van der Ouw approaches people and organizations from a systemic perspective. She considers systems as a whole, with different layers and connections, both at the personal and the organizational level. This allows her to help people create meaningful breakthroughs and change, in their own lives as well in the organizations or communities they work for. One of her basic principles is that reason and rationality have to be connected to the feelings, passion and inner power of individuals. This method will allow you to create solutions which are both intelligent/rational, and fully supported and vigorously defended by the people who have to adopt them. Her strictly result-oriented approach is not only systemic, but also playful and creative: lighthearted, profound creativity with laughter and a relaxed atmosphere play an important role in bringing about creative change. She provokes curiosity as to how things can be done differently through changes of perspective. Bringing out wisdom in people is a key element of Nicole’s way of working.

Sjoerd de Vries is a systemic consultant working at local, national and international levels. As a creative change manager specializing in systemic constellation work, his principal goals are to find out which dynamic patterns block a specific organization, where those blocks originate from and how we can solve them before starting up something new. Sjoerd uses systemic constellations as a means for achieving innovation, discovering new services, creating new experiences and driving real cultural change. His systemic approach will provide you with a set of empowering tools helping you to recognize repeating patterns, to remove obstacles, to stand out, to win loyalty and to inspire action. Sjoerd sees certain parallels between the Netherlands right after the war (when church financed social academies played an important role in restructuring certain aspects of Dutch society) and the current situation in South-African townships (where many social changes are driven by pastors).