Keuzes maken met de Springmuis

Mijn nieuwste boek Zelfregie 3.3 - wie durft te dwalen vindt nieuwe wegen bevat verschillende strategieën om vraagstukken aan te pakken en problemen op te lossen. Strategieën, geen modellen. 

Bij een probleemoplossingsmodel hoef je alleen maar regels van het model te volgen, als ware het een kookrecept, en je komt bij een oplossing terecht. Nut, zin en effectiviteit van die oplossing worden bepaald door het model en niet door het probleem, dat je aan wilt pakken. 

Een strategie dwingt je echter om zelf na te blijven denken. Een strategie laat je spelen met een probleemoplossingsmodel. De werkelijkheid blijkt immers altijd weer weerbarstiger dan elke theorie (of model)? De strategie helpt je focussen op het doel dat je wilt behalen, maar zorgt ervoor dat je ook oog blijft houden voor de weg daarnaar toe, voor wat er om je heen gebeurt als je bezig bent. Wanneer en in hoeverre dwingt de realiteit dat jij de gekozen probleemoplossingsmodel moet bijsturen? Misschien heb je wel een totaal verkeerde probleemoplossingsmodel gekozen en moet je deze vervangen!

11 juni 2015 heb ik in Theater Vanslag in Borger mijn boek Zelfregie 3.3 - wie durft te dwalen vindt nieuwe wegenten doop mogen houden. Het eerste exemplaar heb ik aangeboden aan Anne Heleen Bijl, vanwege haar grote creativiteit die zij steeds weer inzet voor mens en bedrijf. Op 11 juni voegde zij samen met de aanwezigen een grote hoeveelheid enthousiasme, nieuwe ideeën en betrokkenheid toe aan mij, aan Keridwen en het boek. Geweldig! Dank jullie wel!

Tijdens mijn presentatie van het boek heb ik gebruik gemaakt van mijn korte voorstelling over de Springmuis: "Houd je vast aan de wind...!" Dit gebaseerd op  een Indiaans verhaal, waarin dieren een hoofdrol spelen, waarbij zij typisch menselijke kenmerken vertegenwoordigen. De hoofdpersoon is een kleine muis (hier  verder Springmuis genoemd), die net als wij zo vaak, enorm druk bezig is in een hectische wereld, waarin iedereen, onze Springmuis incluis, het zicht op nut, zin en effectiviteit van actuele bezigheden eigenlijk ietwat uit het oog hebben verloren. Pas als de Springmuis uit de waan van de dag wordt opgeschrikt, omdat een een voor hem belangrijk vraagstuk zich aandient, begint hij zich vragen te stellen over waar hij mee bezig is en vervolgens wat hij moet en wil doen om zijn vraagstuk aan te pakken en op te lossen. Zodra de Springmuis het lef heeft om buiten de gebaande paden te treden, dus zijn collega's achter zich te laten, begint het feitelijke verhaal. Welke kant gaat hij op? Wat komt hij onderweg allemaal tegen voordat hij bij de oplossing van zijn vraagstuk belandt? Welke keuzes maakt hij dan? In hoeverre blijft hij goed gefocust op het doel en blijft zich bewust van de weg die hij volgt? In hoeverre is hij koersvast? En hoe zinvol is dat? 

Grofweg komt de Springmuis op zijn zoektocht naar het antwoord op zijn vraagstuk zo'n vijf keer in een situatie te terecht, waarin de zaken toch weer anders gaan, dan je mogelijk zou verwachten. Of hij dat nu wil of niet, elke keer dwingt de situatie hem opnieuw de werkelijkheid, waarin hij actief is, onder ogen te zien te onderzoeken en keuzes te maken. 

"Houd je vast aan de wind...!" ìs weliswaar een dierenverhaal, maar de typische situaties waarin de Springmuis terecht komt en de keuzes waarvoor hij dan komt te staan, maken dit verhaal elke keer weer zó herkenbaar voor mijn klanten, dat zij regelmatig Springmuis "meenemen" op hun eigen zoektocht naar de oplossing voor vraagstukken en problemen.

Zo ook op deze 11 juni, tijdens de boekpresentatie. Door een briefje in een fles te stoppen, konden de bezoekers aangeven welke van vijf situaties uit de zoektocht van de Springmuis goed overeenkomt met hun eigen actuele situatie. Ik wilde de aanwezigen de mogelijkheid bieden om anoniem hun een keuze te maken; in de praktijk gingen de mensen met elkaar stevig in gesprek over welke situatie voor hen het meest herkenbaar was, en wat zij als zij als Springmuis zouden hebben gedaan. 

Elke situatie werd wel een paar keer gekozen, maar meest favoriet waren "het saliebosje van de oude muis" en "de ontmoeting met de buffel". \

Waarom zou je verder gaan, als saliebosje zo gerieflijk is? Helemaal als de oude muis je ervan probeert te overtuigen, dat verdergaan sowieso niet zinvol is en dat bij hem blijven veel beter is voor alle partijen?

Waarom zou je ingaan op het verzoek van de buffel en een deel van jezelf opgeven om hem te helpen, zonder te weten of jóu dat ook verder zal helpen?

In "Houd je vast aan de wind...!" maakt de Springmuis zijn eigen afwegingen en zijn eigen keuzes. Hij vindt zeker zijn antwoord, al blijkt deze ietwat anders dan... ja, dan wat? 

Heeft iemand altijd van te voren voor elk vraagstuk of probleem een duidelijk beeld van wat het antwoord zou moeten zijn? Gaat die daar dan door ruiten en roeien gericht op af? 

Is kortom, het antwoord, dat voor ogen stond, wel het adequate antwoord voor het vraagstuk of probleem, waarmee wordt geworsteld? Staat iemand open voor eventuele andere mogelijkheden en antwoorden? Kan het zijn dat gaandeweg diens inzicht ook voortschrijdt? 

Voor mij is de boeiendste vraag dus: wat zou jíj doen, als jij de Springmuis was? Op het moment dat een vraagstuk zich aandient, Blijf je zitten of ga je op weg? Volg je gebaande paden of treed je ook buiten kaders? Welke keuzes zou jij in elk van de vijf Springmuis-situaties hebben gemaakt? Ga je door tot het einde? Wat ga je doen, als je uiteindelijk antwoord krijgt? 

Je hoeft deze vragen niet alleen te beantwoorden. Je kunt jezelf aan de Springmuis spiegelen. Mijn boek over Zelfregie 3.3 biedt je verschillende probleemoplossingsstrategieën om ook als de praktijk weerbarstiger is dan de theorie antwoorden te blijven vinden. 

Nieuwsgierig naar welke strategie jij zou volgen om je vraagstukken en problemen op te lossen? Benieuwd hoe dat is om te dwalen en nieuwe wegen te vinden? Ga mee op reis met de Springmuis. Maak Zelfregie 3.3 je eigen. Boek Keridwen (Marcel van der Pol) en beslis mee met in het verhaal. 

Voor mee info, ga naar www.keridwen.nl/contact - of mail Marcel

Het boek "Zelfregie 3.3 - wie durft te dwalen vindt nieuwe wegen" is ook rechtstreeks via Keridwen verkrijgbaar. Ga naar www.keridwen.nl/boek

Kortom, wij zijn weer terug van vakantie.
Met nieuwe ideeën en zinvolle verhalen

Groet! 

Marcel van der Pol

Workshop "Mediation als Creatief Proces"

Open Inschrijving Workshop: Mediation als 

Creatief Proces

14 november 2014 te Nuland

Begeleiding: drs Marcel van der Pol (Keridwen); voor de Merlijn Groep
Doelgroep Mediators en Professionele Conflictbegeleiders (6 NMi PE).

Er zijn nog plaatsen! Welkom! Info/Inschrijving via de Merlijn Groep. 

Verslag van een deelnemer (bij MediationLink): lees meer...
Introductiefilmpje op Youtube: kijk video... 
(=onderste filmpje op productrailer-pagina)

------------------------------------------------------------

Introductie in de cursus 

Mediation als Creatief Proces

Marcel van der Pol (Keridwen)

Aan het werk met Conflictregie 3.3. Een conflictregisseur  is een integere en authentieke mediator, die in staat is adequaat flexibel, creatief en kritisch te denken en te handelen. Een conflictregisseur zoomt adequaat in- en uit, en schakelt snel tussen de verschillende probleem perspectieven en de verschillende communicatieniveaus.

Conflictregie 3.3: Mediation als Creatief Proces

Marcel van der Pol (Keridwen) geeft workshops voor professionals om conflicten en andere lastige situaties optimaal te leren begeleiden.  Hij zet daarbij niet niet alleen zijn deskundigheid in als mediator, maar ook zijn deskundigheid als docent/trainer creatief & kritisch denken en als theaterregisseur. 

Volgens hem moet een mediator niet alleen een goede, onafhankelijke en neutrale procesbegeleider van het conflict zijn, gericht op vertrouwen, dialoog en geaccepteerde uitkomst, maar ook creatief en kritisch kunnen omgaan met allerlei vaste denk-, voel- en handelpatronen. Voor de mediator betekent dat een flexibele houding plus uiteenlopende creatieve en kritisch vaardigheden. Deze komen uitgebreid in de workshops aan de orde. 

Daarnaast biedt een regisseur een speciale wijze van kijken en interveniëren, die een duidelijke toegevoegde waarde biedt. Een regisseur schakelt voortdurend tussen spelers, stuk en publiek. De technieken die een regisseur inzet om samen met de spelers een stuk tot een succes voor publiek te maken, zijn eenvoudig en effectief te vertalen naar conflictbegeleiding. 

Een conflictbegeleider die praktische mediation-vaardigheden combineert met creatief en kritisch denken plus de schakelvaardigheden van een regisseur, heet bij Keridwen een conflictregisseur 3.3.

Workshopthema's

• U werkt actief met metaforen en beelden en creatieve technieken. 
• De 'spelers' (conflictpartijen, andere belanghebbenden) moeten het zelf doen. U neemt hun eigen verantwoordelijkheid niet over.  U begeleidt hen om het beste uit zichzelf te halen. U stimuleert hen hun conflict samen zelfstandig op te lossen. 
• Als conflictregisseur bent u in staat u in te leven in de verschillende 'rollen' en 'perspectieven', zonder er in te worden meegezogen. U schakelt gemakkelijk van rol naar rol, van perspectief naar perspectief en  weet de spelers actief uit te nodigen mee te schakelen. 
• Als conflictregisseur weet u wanneer u moet interveniëren en wanneer u los moet laten, met gebruikmaking van allerlei creatieve en kritische denktechnieken.
• Actief schakelende spelers leveren de beste performance. Actief schakelende conflictpartijen zijn op weg naar een gezamenlijk gedragen oplossing.

Welkom op 14 november bij Merlijn!

Alles onder één dak: Keridwen's Zelfregie 3.3

Sinds 14 oktober hebben wij bij Keridwen onze site geheel vernieuwd.

Nooit heb ik de behoefte gevoeld om in een 'elevator pitch' (een serie one-liners) uit te leggen wie we zijn, waar we voor staan, wat we doen, hoe we dat doen en waarom, en wat we willen bereiken.

Keridwen is een verhaal. Een verhaal vraagt nu eenmaal aandacht. In ieder geval meer aandacht dan het verveelde gehoor van een overbelaste beslisser in de lift kan geven. Gebleken is dat de beslissers in de lift enkel resultaten willen horen, doelen en de garanties dat die ook werden gehaald. Niets over het onderliggende verhaal, de onderliggende filosofie. Mocht u mij dus ooit in een lift tegenkomen, vraag niet naar mijn pitch, maar laat u uitnodigen voor een goede kop koffie en een mooi, zinvol verhaal.

Als voorschoot op deze verhalen hebben we onze site opnieuw gestructureerd. Wat wij doen is Zelfregie 3.3. Met Zelfregie 3.3 pakken mensen de regie op om hun (professionele) leven te optimaliseren. 

Op de website besteden we veel aandacht aan de onderliggende filosofie, aan onze missie, visie en strategie en onze verhalen. 

We besteden veel aandacht aan de drie basismethodieken (Wachter & Lantaarn - De dans van de held - Het Gordiaanse ei) die we gebruiken.

Zelfregie 3.3 kent een aantal maatwerkprodukten. Op de website wordt elk Zelfregie 3.3-produkt uitgebreid toegelicht. Kom rustig eens kijken. Wees welkom!

Nog niet alle produktpagina's zijn klaar. Ongeveer één produktpagina per week wordt aan de site toegevoegd. Meestal op de maandag. Als laatste twee zijn Creatief & Kritisch Denken 3.3  en Storytelling 3.3 toegevoegd. 

Omdat geschreven tekst altijd een andere dynamiek heeft dan gesproken tekst, aan u de vraag of u eens rustig wilt lezen en uw reactie aan mij wilt mailen. U bent natuurlijk ook welkom voor een goede kop koffie of thee en een mooi verhaal.

Groet! Marcel van der Pol

Denkraam voor een Olifant

Voor meer info over Keridwen: contact

De Blinden en de Olifant 
Zaterdag  7 juni, Volkskrant: interview met Trudy Dehue (hoogleraar wetenschapstheorie en wetenschapsgeschiedenis, Universiteit Groningen).

In dit interview haalt Trudy Dehue de beroemde metafoor aan van de blinden die een olifant onderzoeken aan. Elke onderzoeker ontdekt maar een deel van de werkelijkheid. Als je bijvoorbeeld je onderzoek focust op een poot, dan mis je de slurf. Richt je je op de romp, dan mis je de slachttanden, etc. Geen van de onderzoekers heeft zicht op de olifant als geheel.


Metafoor & Betekenis
Dit verhaal is wellicht reeds bij veel mensen bekend (zie ook Keridwen's Verhaal van de Maand voor mijn versie van dit verhaal). Intrigerend vind ik altijd weer hoe iemand het verhaal vervolgens duidt, helemaal als je het verhaal als metafoor gebruikt. Een metafoor waarvoor? Het mooie aan metaforen vind ik, dat ze niet één op één verwijzen naar een ander concept - dan zou het enkel een vergelijking zijn - maar dat ze je uitnodigen op onderzoek te gaan naar de betekenissen (meerlagig!) van de metafoor.
Zo sterk als een beer is slechts een vergelijking - en het denken stopt.
Als je op zoekt gaat naar de betekenis van "beer", wat dat is en kan zijn en wat dat zou kunnen betekenen voor het begrip 'kracht', dan begint er een metafoor te ontstaan - en wordt het denken gestimuleerd in beweging te blijven.

Daarom houd ik zo van metaforen: metaforen nodigen je uit je denkraam te veranderen: te verschuiven en/of te vergroten.Op die manier kan bijvoorbeeld "zo sterk als een beer" veel meer betekenis krijgen. Get outside your box - Enlarge your Frame of Mind!

Metafoor: een aantal blinden onderzoekt een olifant.  Metafoor waarvoor? Dat iedereen zijn/haar deel van de werkelijkheid waarneemt, onderzoekt en betekenis geeft? Een oproep tot relativiteit en wellicht bescheidenheid?  Dat de werkelijkheid te groot voor ons is?

In genoemd verhaal van de maand ben ik ietwat gaan spelen met de metafoor. Als je het metaforische verhaal iets verandert, verandert dan ook je zoektocht naar betekenis?


De zoektocht van Trudy Dehue levert de volgende resultaten op:

1. Je kunt oprecht en correct over hetzelfde ding rapporteren en elkaar toch tegenspreken.
2. Als je met z'n allen rond zo'n olifant staat, heeft het weinig zin om te vragen: "oké, maar wie heeft er nu gelijk?"

Volgens haar bevinden wetenschappers zich in een vergelijkbare positie als de blinde mannen. Ze onderzoeken de wereld in principe oprecht, zorgvuldig en methodisch - en toch kan het gebeuren, dat ze langs elkaar heen praten of elkaar ronduit tegenspreken.
Oprecht, zorgvuldig en methodisch: in ieder geval al drie boeiende extra begrippen die het metafoor-onderzoek van Trudy Dehue heeft opgeleverd.

De vraag blijft natuurlijk: wat maakt dat elke onderzoeker maar een deel van de werkelijkheid ziet? Je wetenschappelijke discipline bepaalt mede wat en hoe je onderzoekt. Evenals het beleid van vakgroep of externe opdrachtgever (derde geldstroom). Verder: de beperkingen van voorkennis, instrumenten, methoden en technieken en financiering. Zeker niet te vergeten: je eigen specialiteit, je persoonlijke interesse en de paradigmata waarbinnen je acteert. Dan heb ik vast nog niet alles kunnen benoemen.

Juist die focus op een enkel deel van de werkelijkheid, jouw deel van de olifant, en daarmee de uitsluiting van andere delen van olifant en werkelijkheid, zorgt voor diverse denkcontaminaties en denkfouten. Trudy Dehue geeft een paar mooie voorbeelden bijv. over "depressies" en "volwassen adhd". Zeer lezenswaardig interview (Volkskrant, 7 juni 2014, Edmund-katern, pag, 27-31)!

Blog over denkraam

De reden dat ik hier over de blinden en hun olifant blog, is niet zozeer dat ik nu weer eens de kans krijg over DENKRAMEN (paradigmata, MindFrames) te schrijven en wat vergroting van je denkraam je op kan leveren: als je niet alleen gericht op een 'poot' bent, maar ook op de 'romp', wellicht op nog meer van de 'gehele' olifant.

De aanleiding om te bloggen is  veel meer de herinnering dat juist het begrip ADHD een belangrijke prikkel voor mij was om het bestaan van denkramen te erkennen en vervolgens te willen morrelen aan de begrenzing van denkramen.

Herinneringen aan ADHD, MBD & ....

Ooit ben ik begonnen als bioloog. Tijdens mijn studie aan de RUG kreeg ik de kans om betrokken te raken bij een aantal onderzoeken buiten mijn vakgebied. Vooral onder de vlag van experimenteel klinische psychologie mocht ik meewerken aan onderzoek naar MBD.

Minimal Brain Damage - het begrip is afgeleid van Temple Fay's onderzoek naar hersenletsels bij soldaten uit WO.I . Hij zag vergelijkbare neurologische symptomen bij sommige kinderen, maar dan veel minder sterk.

Later bleek dat je alleerminst mocht spreken van "damage". Je kon helemaal niet goed beschadigingen in de hersenen van kinderen met diagnose MBD aantonen. Was Minimal Brain Dysfunction een beter begrip? Of anders Minimal Brain Disorder?  Gezien de problemen van de kinderen met concentratie, afleiding en beweging, etc. moest er toch wel echt iets neurologisch mis zijn. 

Welk "deel" van welke "olifant" onderzochten we toentertijd eigenlijk? Ik was blij dat ik de kans kreeg om als relatieve buitenstaander uit de definitie-discussie te blijven en als bioloog (etholoog) het gedrag van kinderen met diagnose MBD in hun eigen omgeving te observeren. Daarnaast kreeg ik de ruimte mij te verdiepen in de zgn. "Verstehung".  Zou ik op de een of andere wijze in staat zijn mij te verplaatsen in zo'n kind, opdat ik zou leren begrijpen wat het was om "MBD-er" te zijn.
Ethologie & Verstehung betekenden voor mij dat ik ieder geval dat ik een relatief groot deel van de olifant mocht onderzoeken. 

In diezelfde periode ontstond er ook een boeiende discussie over hoe je met kinderen met "MBD" moest omgaan. De Utrechtse aanpak: gericht op het gedrag van de kinderen (structureren). De Groningse aanpak: gericht op de omgeving (prikkel arm). De Rotterdamse aanpak: gericht op medicatie (ritaline). 

Het gaat er mij niet om wie gelijk had. Het gaat er mij om, dat een ieder vanuit zijn/haar oprechte, zorgvuldig en methodische onderzoek van een deel van de olifant uitspraken deed over het totale dier. Dat werd een richtingenstrijd... Wie begreep de gehele olifant het best.

Inmiddels bestaat "MBD" niet meer. Het is (als ik dit goed heb begrepen) opgesplitst in ADHD , ADD. PDD-NOS, ... etc. ... etc... (vooral het begrip "-NOS" fascineert mij: "not otherwise specified" - prachtige kreet voor een bepalend denkraam, toch?). De vraag is of al deze begrippen op de een of andere manier naar een "Olifant" verwijzen, of naar een ander geheel.

Bewegende denkramen

Vooral deze ervaringen omtrent MBD en ADHD-onderzoek hebben mij op het pad gezet van denkramen: hun beperktheid maar ook van vermogen tot bewegen ("shifting paradigms"). Bovendien heeft het mij getriggered om buiten mijn vakgebied op zoek te gaan naar andere manieren om te kijken naar de werkelijkheid. (Was het niet Maarten Luther die vertelde over de verrassing die het hem bood, als hij op zijn zolderkamer denkend over de wereld, door de verschillende dakramen steeds weer een ander deel van die werkelijkheid te zien kreeg?). 
Mijn theaterwerk (als onder meer performer, regisseur, schrijver, trainer) heeft mij heel andere denkramen geboden, dan de wetenschappelijke! Het verkennen van de verschillende denkramen, vervolgens het schakelen, vergroten en zo mogelijk creëren van nieuwe denkramen heb ik als bijzonder en verrijkend ervaren.

Keridwen
Inmiddels zet ik het concept van "Bewegende Denkramen" professioneel in ten behoeve van organisaties, zelfstandige professionals en individuele mensen, die op de ene of andere wijze vastzitten in een werken aan een deel van de Olifant en graag een groter deel willen verkennen, omdat ze weten dat dat veel kan opleveren: zowel zakelijk, professioneel als privé.

Ik werk onder de vlag van Keridwen, omdat de naam Keridwen verwijst naar de godin van de Inspiratie. Keridwens's Drie Druppels van Inspiratie helpt je om andere, grotere en nieuwe denkramen te verkennen en te benutten!

Druppel 1: Wachter & Lantaarn
Druppel 2: De Dans van de Held
Druppel 3: Het Gordiaanse Ei

Ik bied met deze Druppels klanten een heldere structuur plus de creativiteit om uit het eigen denkraam te breken en nieuwe kansen, mogelijkheden en oplossingen te vinden. Als er iets is dat het werk voor Keridwen steeds weer bevestigd, is het wel dat als je je denkraam groter maakt je dat heel veel kan opleveren!


Groet!
Marcel van der Pol (Keridwen)
Regisseur Kritisch & Creatief Denken

Voor meer info: contact