OnderwijsLab Docent (3): Uw Didactische Speeltuin Online!

 Goed onderwijs vraagt om een bijzondere samenwerking, met name die tussen docent en student/leerling. Al ruim 25 jaar houd ik mij met veel plezier bezig met die samenwerking, dat didactische spel van leren en doceren, van experimenteren en ontdekken, van weten wat je als docent doet, hoe, waarom, waartoe èn hoe jezelf en het onderwijsproces ín het moment kunt bijsturen. Kortom, hoe kun als docent jezèlf optimaal als instrument inzetten. Ondermeer vanuit de didactiek (docent) het theater (verbaal en fysiek vertellen van verhalen) en de mediation (communiceren op meer niveaus) richt ik mij in mijn workshops, vooral mijn NZR OnderwijsLabs, op de didactische interacties in de klas, in de collegezaal, etc.

Dankzij Corona is de manier waarop docent en student/leerlung samenwerken echter behoorlijk verschoven naar de virtuele wereld. Mijn cursus (april) voor de RUG-docenten, "Storytelling as a Teaching Tool", is niet voor niets een van de geannuleerde cursussen dies is verschoven naar het najaar (26/11 en 10/12).

In de reële wereld kun je optimaal interactief werken. Dat laat echter onverlet, dat virtueel eveneens heel veel mogelijk is. Ook online kun je als docent aan de slag in je 'didactische speeltuin'! De dynamiek is uiteraard anders. Het vraagt mogelijk om een omslag in uw houding en denken, vooral als u níet aan afstandsonderwijs bent gewend.

Ik krijg veel vragen over de toepassing van vertel- en theatertechnieken in de onderwijswereld online. Kan dat voor mijn vak? En hoe dan?

De komende blogs (en vlogs!) ga ik graag in op die en andere vragen over lesgeven in de virtuele wereld. Jazeker, online lessen doen een andersoortig beroep op u als docent. De samenwerking met studenten / leerlingen is anders. Echter nog steeds zijn uw didactische ervaringen en vaardigheden zeer bruikbaar, zelfs broodnódig! U kunt nog steeds allerlei vertel- en theatertechnieken didactisch blijven toepassen. De zgn 'gamification' van virtueel onderwijs is niet voor niets voor grotendeels gebaseerd op het vertellen van verhalen. Het verhaal wordt gebruikt als vehikel om de student / leerling mee te nemen, te boeien en aan te zetten tot leren, experimenteren en ontdekken. Precies zoals in de reële wereld van de klas, maar dan mogelijk in andere vorm.

Wees creatief in deze Corona-tijden.
Wees vooral nieuwsgierig!
Zet uzelf ook virtueel optimaal in als instrument. Uw virtuele lesvormen hoeven niet gelikt te zijn, of baanbrekend. Laat uw didactische speeltuin online vooral plezierig zijn, uitnodigend, leerzaam en coöperatief!

Kom gerust met uw vragen en suggesties (baar: marcel@keridwen.nl). Opdat we goed gebruik kunnen maken van elkaars expertises en ervaringen. Ik neem uw vragen en suggesties mee in de komende onderwijs blogs en -vlogs. Ik blijf natuurlijk daarin ook aandacht besteden aan lesgeven in de reële wereld.

Groet! Marcel van der Pol, Keridwen.
Groningen, 23 maart 2020

 #onderwijs #lesgeven #virtueellesgeven #onlinelesgeven #storytellingasteachingtool #depijldoorderoos #Keridwen #NZR #OnderwijsLab

OnderwijsLab Docent (2): blijf altijd spelen!

https://www.linkedin.com/pulse/onderwijslab-docent-2-blijf-altijd-spelen-marcel-van-der-pol

Wanneer u onderwijs en lesgeven als een 'didactische speeltuin' kunt zien, dan gaat er een wereld aan mogelijkheden voor je open! Er vanuit gaande dat dat u goed in de gaten blijft houden wat u met uw lessen wilt bereiken (zowel doel als focus) goed, zijn er in de 'didactische speeltuin' allerlei uiteenlopende thema's, technieken en werkvormen te vinden die het leerproces bij leerlingen en studenten goed en met plezier op gang helpen en houden.

Onlangs besloot een school de lesuren te verlengen van 50 tot 75 minuten. Ik vroeg mij af wat dat voor de leerlingen zou betekenen èn hoe de docenten de nieuwe lessen zouden aanpakken. Uiteraard zijn er docenten, die besluiten om geheel op dezelfde wijze les te geven zoals zij altijd al deden. Ze gaven altijd al hoorcollegeachtige lessen (de docent spreekt, de leerling luistert en schrijft), dat doen ze nu nog steeds! Ongeacht of dat goed en effectief is voor leerling, onderwijs/leerproces en docent! Arme leerling, dacht ik toen, elke les nóg langer stil zitten en luisteren. Arme docent dacht ik daarna, nog eenzamer voor de klas.

Een van de andere docenten was sowieso zelfal lang allerlei verschillende les- en werkvormen aan het ontwikkelen. Deze docent zag de langerdurende lessen als een prikkel om verder na te denken over en te experimenteren met lesgeven: les- en leerdoelen, didactische aanpak, opbouw, spanningsboog, interacties, mate van zelfstandigheid, balans tussen intrinsieke en extrinsieke motivaties, variëteit in werkvormen, en interactieve en, etc., etc. 

Ik kom vergelijkbaar vraagstukken ook veel in het hoger onderwijs tegen. Hoorcolleges stimuleren je niet altijd echt tot zèlf actief (fysiek cq cognitief) bezig zijn. Hoe kun je colleges (hoor- èn werk-) zó geven, dat je de nieuwsgierigheid en het kritisch denken van studenten stimuleert? Bekijk de combinatie van inhoud en vorm eens door de ogen van een Theatermaker. Zowel in het college als in een voorstelling vertellen we eigenlijk verhalen, toch? Het verhaal als aangename, effectieve vorm van overdacht en als verleider om zelf actief op onderzoek uit te gaan. 

 Maak gebruik van alle mogelijkheden die het theater u biedt. Technieken en vaardigheden uit het verteltheater kunnen uitstekend doeltreffend in het lesgeven worden gebruikt. Daar kan ik met het veel plezier van getuigen! Ik noem dat in mijn NZR OnderwijsLabs: schiet (als docent) de pijl (de les) dóór de roos (bij student en leerling)!

Nu met de tijdelijke sluiting (coronavirus) van de scholen is het didactische speelveld opeens behoorlijk veranderd. Hopelijk kunt u het ook nu nog uw lessen  blijven beschouwen als didactische speeltuin'! Nieuwsgierig denken als centraal element voor studenten en leerlingen. Nieuwsgerig en creatief als centraal element denken voor u als docent, plus uiteraard het vermogen tot inleven in die ander ( contextuele empathie). Ook in afstandsonderwijs is heel veel variatie in lesgeven mogelijk!

In NZR OnderwijsLabs experimenteerd u met het stimuleren nieuwsgierig denken, soepel denken en dwarsdenken. Met creativiteit en empathie. Met verhalen als gerichte dragers van het onderwijsleerproces Wat wil je in het onderwijs nog meer?

Groet! Marcel van der Pol, Keridwen NZR-Academie

#onderwijs #docent #OnderwijsLab # NZR-methode #reactieswelkom

OnderwijsLab Docent (1): De eerste schrteden als docent

Foto  uit het boekje Actief Creatief. een aanrader!

Alweer ruim 30 jaar actief in en om het onderwijs! Ik weet nog heel goed, dat ik tijdens mijn middelbare schooltijd àbsoluut nooít-ente-nímmer docent wilde worden. Je zou maar van die leerlingen zoals ikzelf in de klas hebben. Dat leek mij helemaal níets.

Later, tijdens mijn studie, raakte ik tot mijn eigen grote verrassing via de gedragsbiologie (ethologie) steeds meer geïnteresseerd in wat leren en onderwijzen betekende (bij dier èn mens). Hoe leren ze? Waarom en waartoe leren ze? Hoe worden ze onderwezen, rekkelijk of juist heel precies? Aansluitend bij hun belangstelling en ontwikkeling of gericht op wat ze móeten weten en kunnen? Hoe gaan leerling en meester eigenlijk met elkaar om (bij dier èn mens)?

Nieuwsgierig geworden maakte ik uitstappen naar de psychologie (onderzoek), de filosofie (colleges) en.... -dan toch nog!- de opleiding tot 1ste graads-docent.

Ik bleek lesgeven ècht léuk te vinden en mooi om te doen! Vooral toen de docent, bij wie ik stage liep, mij stimuleerde om de klas ook als een 'didactische speeltuin' te zien: spelen en experimenteren met onderwerpen, lesstijlenen, werkvormen, etc. Samen met de leerlingen, aansluitend bij waar zij mee bezig (willen) zijn.

Ik vond dat geweldig maar soms ook heftig. Lang niet elk experiment ging goed. De aansluiting raakte ik soms kwijt of de lesdoelen verdronken in enthousiaste ideeën. Een stevige clash met de opleidingsdocent volgde. Opeens werden mijn lessen gefilmd en soms, afgezet tegen de heersende didactische ideeën, krachtig corrigerend besproken. Kortom, ik had nog veel te leren. Veel ging gelukkig ook wèl goed. De mooiste ervaring was voor mij, toen ik de kans kreeg om over de grenzen van mijn vakgebied te werken. Voor een klas (HAVO4) heb ik tweemaal 'dezelfde' les over communicatie mogen verzorgen: als biologie les èn als een les Nederlands.

Misschien is tyoen ook mijn liefde voor het werken met verhalen als onderdeel van het lesgeven ontstaan. Een goed verhaal mooi verteld kan een belevingswereld oproepen, waarin alle kennis, inzichten en vaardigheden van die les hun optimale plek vinden. Het verhaal biedt de leerlingen / studenten extra overzicht, samenhang en structuur. Zo'n verhaal, vooral als het niet volmaakt en gesloten is, stimuleert fantasie, imaginatie en nieuwsgierigheid. Ze kunnen ze er (virtueel of reëel) mee experimenteren: kennis toepassen, vaardigheden oefen, van perspectief wisselen, nieuwe inzichten ontdekken, etc.etc. Een OnderwijsLab voor leerlingen/studenten.

Later als (beginnend) docent heb ik natuurlijk zo ongeveer àlle fouten gemaakt, die je als docent kúnt maken. Soms was dat frustrerend en beschamend. Maar het heeft mij in ieder geval ook geleerd steeds meer en beter ín het moment te flecteren op de actuele situatie van een les en zonodig bij te sturen. 

Heel veel later is dat uitgemond de in de NZR OnderwijsLabs voor docenten. Er komt immers vaak een bepaald moment in je leven dat je de kennis, vaardigheden, ervaringen en inzichten, die je al die jaren hebt verworven, nu wilt délen met collega's! 

Vandaar de komende weken deze blogs. Vandaar ook de verschillende NZR OnderwijsLabs die ik geef voor Keridwen's NZR-Academie. Zowel "Open Inschrijving" als "In Company" bij u op school. Meer weten? Reageer via LinkedIn, of mail marcel@keridwen.nl