woensdag 17 augustus 2016

Terug van vakantie (3): #BronsTweet & #TwistQuote

Onverwacht belandden wij op vakantie in Zuid-Zweden (in de buurt van Fjällbacka. De kust daar bleek bezaaid met in de rotsen gekraste tekeningen uit de bronstijd (zgn rock carvings). Vooral toen we in de avond bij de vindplaatsen langs gingen, kregen we alle rust (geen collega-toeristen) en tijd om boven de honderden tekeningen te dromen  over wat ze betekend zouden kunnen hebben. De meeste tekeningen zijn met  Zweeds-rode verf overgetrokken (een enkele wit), zodat je ze goed kunt onderscheiden. Volgens de onderzoekers hebben de tekeningen dicht bij de (toenmalige) kust vaak een mystieke, rituele betekenis en zijn de tekeningen in de buurt van gevonden woonplekken meer alledaags van aard. Je zou zelfs individuele tekenaars (krassers) kunnen herkennen! 

Fascinerend die berichten uit het bronzen tijdperk! Ik ga mij elke keer bij zo'n vondst weer afvragen of die berichten in steen nog steeds een betekenis voor mij zouden kunnen hebben. Uiteraard zouden betekenissen slechts hineininterpretierungen zijn, wellicht met een heel andere betekenis dan de tekenaar ooit heeft bedoeld. Een manspersoon met vier rijen aan stippen zou volgens deskundigen een teken zijn dat de mensen toetertijd al bewust waren van het begrip "tijd": een kalender. Het zou volgens mij net zo goed een verwijzing kunnen zijn naar de vroege landbouw, het uitstrooien van zaaigoed. 
Hoe zit het met andere rotstekeningen? Acrobaat of  getormenteerde mens? Liefdespaar of  symbool van vastgezettte rolverdeling? Boten met ontdekkingsreizigers of rovende Noormannen? Uw associatie is net zo goed als de mijne. Vooralsnog houd ik het op veelal religieuze, rituele symbolen. Dat prikkelt tot meer inleving en fantasie, vaak zo nodig voor onderzoekers van het verleden om verder te komen. Ik raak steeds meer geboeid door de vraag voor wie die in de rotsen gekerfde berichten waren bedoeld. Ook nog voor mij, zoveel duizenden jaren later? Heldere boodschappen voor tijdgenoten of alleen begrijpelijk voor ingewijden? Voor de eeuwigheid of slechts voor het moment, zodat je rustig over een oudere afbeelding heen kon krassen? Zo heb ik het in Zuid Afrika gezien: Batswara-rotstekeningen, waarover in een paar honderd jaar talloze malen steeds opnieuw verse afbeeldingen zijn getekend.

Misschien waren het wel brons-tweets. Losse berichten voor een ieder die het wilde lezen of begrijpen. Zou het dan ook net zo gaan als onze berichten op Facebook (en andere Sociale Media)? Korte berichtjes (het moeizame kerven maakte dat noodzakelijk) om het hart te luchten? Boodschappen voor de goede verstaander?. Als je als prehistorische twitteraar iets ziet (leest) en dat blijkt een bevestiging van je eigen gevoelens of gedachten te zijn, dan knik je en glimlach je. Anders negeer je het, of kras je gewoon er een nieuwe boodschap overheen. Kortom, ook toen zou je niet daadwerkelijk geconfronteerd behoeven te worden met jou onwelgevallige berichten. Sommige berichten die niet in jou kraam te pas komen zijn vaak alleen maar lastig en kunnen het beste worden genegeerd. Als je werkelijk wilt kun je het zo regelen, dat je alleen maar aandacht hebt voor berichten die jou bevestigen, die vertrouwd zijn, die jou veiligheid en zekerheid lijken te bieden. 

Of zo in de bronstijd werd gedacht en via 'rock carvings' werd gecommuniceerd weet ik niet. Ik kan
alleen maar terugkijken over de eeuwen heen. Hoe duurzaam of vluchtig zijn bronzen en post-moderne berichten? Hedendaagse 'rock carvings' op Facebook (et al.) zijn haast te vluchtig voor woorden.  Er is echter wel een groot verschil tussen een individueel bericht (uitermate vluchtig) en de berichten-fountain waarop je bent geabonneerd (constante stroom). In je selectie-keuze van berichten kun je een duidelijk onderscheid maken tussen: dit is mijn wereld, deze berichten zijn een bevestiging van hoe ik de wereld zie en hoe ik deze ook in mijn eigen berichten tot expressie breng, en: dat is de buitenwereld, zo wil ik de wereld niet zien, die is niet van mij en ik wil er ook niets mee te maken hebben. 

Ik vraag mij altijd weer af wat het betekent als je bewust cq onbewust een groot deel van de wereld buitensluit. Welke inzichten, visies, mogelijkheden, verrassingen en oplossingen zul je missen? Ik ben mij er terdege van bewust dat versimpeling van de werkelijkheid ook een effectieve methode is om greep op die werkelijkheid te kunnen houden. Er is ook een veel en veel te groot aanbod aan impulsen en informatie om te kunnen verwerken. Versimpeling (schematisering?) van de werkelijkheid tot een coherent verhaal is een goede stap om greep te krijgen, te houden en niet te verzuipen in de info-overload. Een tweede, nog belangrijke stap is om dat verhaal vervolgens ook weer te relativeren. Wat zijn de verhalen van andere mensen? Je kunt altijd leren van de visies en inzichten van anderen. Je kent vast wel de uitspraak, dat als je doet wat je altijd al hebt gedaan, krijg je ook wat je altijd hebt gekregen. ... en dan krijg je zeker niet wat je óók had kunnen krijgen, wellicht iets wat adequater is, verrassender, grensverleggend, oplossend, effectiever, duurzamer...

Mijn core-business met Keridwen is om mensen en organisaties te ondersteunen hun actuele vraagstukken effectief aan te pakken door hen te helpen niet-functionele verhalen en patronen los te laten, buiten hun kaders te treden en andere perspectieven en inzichten te ontdekken. In dat deel van de werkelijkheid dat je nog niet kende, zijn soms zulke mooie zinvolle ideeën en inzichten te ontdekken! Dit noem ik Narratieve Zelfregie: wie durft te dwalen vindt nieuwe wegen.

Op de Sociale Media probeer ik steeds weer het zelfbevestigende en wereldbeeld-bestendigende karakter van berichten te doorbreken. Mijn #TwistQuotes moeten schuren. Ze moeten uitnodigen tot nadenken. Er zit niet voor niets altijd een soort 'twist' in. De #TwistQuotes zijn niet wereldschokkend. Het zijn geen grote confronterende ideeën. Ze willen je kietelen, opschudden. Het maakt niet uit of je geneigd bent tot orde en rust in het denken of tot associaties en creativiteit, de Dwaas (uit: De Dans van de Held, onderdeel van Narratieve Zelfregie) zal altijd proberen als een soort Personal Jester of Corporate Jester je zelfbevestigende gedachten ter discussie te stellen en je uit te nodigen tot kennismaking met andere ideeën. Kortom: We cherish interhuman and intracorporate diversities (motto Truebadoors, zie www.TRUEBADOORS.nl). U ook?

In hoeverre zouden deze 'rock carvings', deze #BronsTweets, vlak voor ons in Zweden nu bevestigend of vernieuwend zijn geweest? Was er stilstand of beweging in het denken? Ik vind ze in ieder geval intrigerend. Ze geven mij bovendien alle reden om tijd- en grenzeloos te dromen. Dat zouden we in de professionele praktijk ook veel meer kunnen doen; denken buiten de kaders is vaak zó nodig! Misschien helpen mijn #TwistQuotes daarbij alvast een beetje.







Groet! Marcel van der Pol

Geen opmerkingen:

Een reactie posten