7. De Blauwbilgorgel en de Pot met Goud (Columns vanuit de Slowlane. Marcel van der Pol)

[De Blauwbilgorgel (tegen de achtergrond van de blauwe mannen) zoals prachtig verbeeld door Magda van Tilburg. Volg de link voor meer info over Magda en over "Boox alive", waar verhalen flonkeren als sterren.]

===================================

De Blauwbilgorgel en de Pot met Goud.

De afgelopen tijd kreeg ik diverse contracten onder ogen. Dit keer uit de bv Zorg Nederland. Zó verschillend uitgewerkt: aan de ene kant contracten met SMART geformuleerde behandeldoelen (vereiste van de zorgverzekeraars), aan de andere kant contracten die vooral uitdaagden het avontuur van de behandeling aan te gaan en te onderzoeken wat de behandeling (maximaal) op kon leveren.
Kijkend naar de doelen, valt op dat hoe concreter de doelen, hoe meer de complexiteit van een (behandel-)situatie is teruggebracht tot enkele parameters. Ik heb (zeker niet alleen in de zorg!) meermalen mogen meemaken dat door de volledige focus te richten op de 'kleine' doelen (de parameters), het 'grote' doel uit het zicht verdween.

Uiteraard zijn er ook genoeg contracten waarin de kleine en de grote doelen samenvallen. Van tevoren is dan duidelijk wat het eindresultaat moet zijn. Echter, hoe leg je vooraf de uitkomst van bijvoorbeeld wetenschappelijk onderzoek vast, het effect van complexe zorg of het resultaat van grootschalige organisatieveranderingen?

Ik mag dat graag illustreren met de metafoor van de Pot met Goud. Het grote doel van de expeditie was rijkdom te vergaren. Omdat dat doel niet SMART genoeg was (want wanneer had je het doel gehaald?) werd als operationeel doel gekozen voor 10 zilverstukken. Lekker concreet! Onderweg liet men een onverwachts gevonden grote pot met goud links liggen, omdat deze geen zilverstukken bevatte.

Ik snap de behoefte aan controle, aan duidelijkheid over resultaten. Ik zie ook zeker het nut en de zin van planmatig werken. Ik pleit echter ook voor meer avontuur, omdat zó vaak vraagstukken niet kunnen worden opgelost met dezelfde denkwijze (ons denkraam) als waarmee ze zijn veroorzaakt (naar Einstein)! We moeten ons denkraam eerst onderzoeken (eventueel unframen) én groter maken om tot goede doelen en juiste resultaten te kunnen komen.
Ik mag klanten in zo'n geval graag meenemen op een virtuele Keridwen-expeditie "Op zoek naar de Bronnen van de Nijl". Ik mag ze ook graag vertellen over de metaforische Blauwbilgorgel (met dank aan Willem Wilmink), wiens vader een Porgel en wiens moeder een Porulam is. Je hebt vantevoren geen idee dat uiteindelijk de Blauwbilgorgel het resultaat zal zijn, hoe graag je dat misschien ook had gewild. Ik vertel dan over een koning die een betere toekomst voor zijn rijk voor ogen heeft en daarvoor een grote organisatieverandering, de verbintenis tussen de Porulam-fractie en de Porgel-fractie nodig denkt te hebben. Stel je voor (functionele empathie is al de hèlft van het veranderingsproces)! Twee zó verschillende fracties die opeens samen moeten. Wat zal daaruit voortkomen? Daar is goed over na gedacht. Porgel en Porulam hebben een keurige, concrete doelstelling meegekregen. Er is uiteraard rekening gehouden met mogelijke variaties. Echter, in geen enkel scenario kwam de Blauwbilgorgel voor. Teleurstelling of Serendipische vondst? Als je eens wist wat de meerwaarde van een Blauwbilgorgel kan zijn! Wat niemand had gedacht, wat ook in geen enkel scenario was opgenomen, wat dus ook nooit van Blauwbilgorgels werd verwacht: Blauwbilgorgels zijn heel goed in het vinden van goudpotten, zelfs als het de primaire opdracht is om zilverstukken te vinden. Wie het aandurft om (naast het volgen van gebaande paden) ook te dwalen, loopt een enorm risico níeuwe, goede, verrassende wegen te vinden!

Groningen, 26 juni 2017
Marcel van der Pol

Deel 7 uit de columnserie "Observaties, Reflecties en Verhalen vanuit de Slowlane". U wordt van harte uitgenodigd deze columns op sociale media te delen. Voor info over presentaties, lezingen en workshops, neem gerust contact op, via https://www.keridwen.nl/?page_id=60)

6. Ondersteunen vanuit de Slowlane (Columns vanuit de Slowlane. Marcel van der Pol)

De laatste maanden werd mij meermalen gevraagd of ik doorhad dat ik mijn wijze van werken nu mooi bij mijzelf in praktijk kon brengen. Hoewel ik de eerste keer deze suggestie behoorlijk confronterend vond, was ik mij wel terdege bewust van het feit dat ik mijn eigen Narratieve Zelfregie heel goed in mijn huidige situatie kon gebruiken!

Omstandigheden begin dit jaar hebben mij gedwongen opnieuw te gaan dwalen en andere wegen te zoeken. Ik heb mijzelf afgevraagd, welke Held (of Helden) ik nu het beste kan meenemen om in mijn nieuwe situatie optimaal te kunnen functioneren (De Dans van de Held). Ik heb mijn "oude" verhalen herzien en ben op zoek gegaan naar nieuwe verhalen om over mijzelf en de wereld te vertellen (Wachter & Lantaarn). Ik ben begonnen om de 'film' van mijn leven en werk, nu en straks, te onderzoeken en regisserend vorm te geven (Het Gordiaanse Ei).

Dit voelt goed en vertrouwd. Ook na een zeer ingrijpende gebeurtenis (van welke aard dan ook) staan er altijd weer Helden klaar, die je helpen om een nieuwe visie op je zelf en de wereld (werk èn privé) te ontwikkelen en je vervolgens een zetje geven om weer in beweging te komen (De Dans van de Held). De Helden helpen je zeker ook om je actuele vragen met gerichte storytellingstechnieken goed aan te pakken (Wachter & Lantaarn). Het leven voordat een gebeurtenis  zich aandient kan heel anders zijn, dan daarna. Hoe geef je dat nieuwe leven goed  vorm? Door zelfregiemogelijkheden toe te passen (Het Gordiaanse Ei).

Een embolie heeft afgelopen januari mijn gezichtsvermogen voor een deel beschadigd. Dat zo'n klein bloedpropje  in staat is om  als een donderslag bij heldere hemel je leven zó op de kop te zetten! Wil ik blijven doen waar ik werkelijk in geloof en waar ik goed in ben, dan moet ik wel mijn eigen boeken gaan leven! Ik dwaal nu (ik experimenteer en onderzoek), om nieuwe wegen te vinden. 

 De meeste vraagstukken  waarmee ik op dit mrmoment word geconfronteerd bewegen zich vooral in de Fastlane. Tot voor kort reed ik in de Fastlane het hele land door (en regelmatig ook buitenland, tot in Afrika) om mooie zinvolle dingen te doen met Narratieve Zelfregie: zoals  het begeleiden van organisatieveranderingen en verbeteringen en van  persoonlijke professionele ontwikkeling, het begeleiden van mediations  en het geven van lessen en workshops,  met aandacht luisteren en het vertellen van zinvolle verhalen. Vaak in het Nederlands, soms in het Engels of Duits. Geen week was hetzelfde.

Dan schiet opeens zo'n klein bloedpropje los en slingert je uit de Fastlane linea recta de Slowlane in. Gewoon verdomde pech, zoals een arts het uitdrukte. Blij toe dat alleen mijn gezichtsvermogen deels is beperkt. En daar ik nu toch in de Slowlane sta, heb ik meteen de gelegenheid om in alle rust en van een afstandje goed naar mijzelf, mijn werk,  leven en vraagstukken in de Fastlane te kijken. Precies zoals Het Gordiaanse Ei uit de Narratieve Zelfregie iedereen aanraadt van tijd tot tijd te doen. Stap even uit je vaste patroon. Vergeet het verhaal dat je altijd vertelt. Vergroot je denkraam. Onderzoek je vraagstukken vanuit minder bekende, verrassende invalshoeken. 

Met andere woorden, bezoek zo nu en dan eens de Slowlane, niet omdat je moet, of omdat je iets overkomen is, maar omdat je daartoe wordt uitgenodigd, omdat je het wilt en omdat je weet dat het je veel zal opleveren.

De verbindingswegen tussen Fastlane en Slowlane zijn talrijk en  meestal veel korter dan je denkt. Een kleine omleiding is vaak de snelste weg. Het mooie van het kijken vanuit de Slowlane is, dat er opeens rust is en aandacht. En omdat er rust en aandacht is, is er ook meer ruimte voor creativiteit, een andere manier van kijken en denken. Einstein zei al, dat problemen veelal met een andere denkwijze veel beter aangepakt en opgelost kunnen worden dan die waarmee zij zijn veroorzaakt.

Kortom, ik wil je uitnodigen om even uit je Fastlane in de Slowlane te stappen. Jij bepaalt zelf hoe lang je denkt uit de Fastane weg te kunnen zijn. Als je dat wilt kan ik je helpen om met hulp van Narratieve Zelfregie nieuwe visies te ontwikkelen en je vraagstukken vanuit verschillende invalshoeken te onderzoeken om tot een effectieve en aanvaardbare oplossingen te komen. Dat noem ik ondersteuning vanuit de Slowlane, of korter gezegd: Slowlanecoaching. Meer weten? Neem gerust contact op: marcel@keridwen.nl of via Keridwen-website, contact https://www.keridwen.nl/?page_id=60.

Groningen, 12 juni 2017
Marcel van der Pol

Deel 6 uit de columnserie "Observaties, Reflecties en Verhalen vanuit de Slowlane". U wordt van harte uitgenodigd deze columns op sociale media te delen. Voor info over presentaties, lezingen en workshops, neem gerust contact op, via https://www.keridwen.nl/?page_id=60) 

5, Het Perspectief van een Krijger (columns vanuit de Slowlane, Marcel van der Pol)

Tot welke overpeinzingen het simpelweg oversteken van een straat al niet kan leiden. Tegenwoordig denk ik vooral aan Krijger, één van de twaalf helden uit 'De Dans van de Held' (link). Krijger zie ik vooral in jongvolwassenen prominent en actief aanwezig. 

Sinds ik (met Slechtziendenstokje en al) opnieuw zelfstandig de wereld ben gaan verkennen, kom ik Krijger in het verkeer overal tegen. Op het trottoir doemen opeens van dichtbij een fietsers op, die vaak met een welgemeend "Sorry!" en "Pas op!" mij rakelings passeren, waarschijnlijk mijn SZ-stok totaal over het hoofd ziend. Het trottoir lijkt zo aardig een hindernisbaan te worden!

Oversteken (incl. via zebra) is dankzij Krijger ook een stuk spannender geworden.

Een voorbeeld. Uitgebreid om mij heen kijkend bereid ik mij voor: links, rechts, voor, achter... Veilig? Check! Stok uit. Diep ademhalen. Even wachten tot ook voor anderen duidelijk is, wat ik ga doen. Dan... oversteken! Met doelgerichte snelheid komt een kleine rode auto (het moderne strijdros van vele jonge Krijgers) aangereden. Kort inhouden. Situatie inschatten.  Geen verkeer, dat dwingt tot stoppen. Slechts één voetganger op de zebra. Zeker nog voldoende ruimte... Dus plank gas!

Mijn hart staat even stil. Dan spring ik achteruit. De automobilist toetert en zwaait. De eerste paar keer dat mij zoiets overkwam werd ik na de schrik woedend! De auto was dan echter alweer ruim buiten bereik. De dertiende keer (ik ben ze gaan tellen!) Dat mij zoiets overkwam, was ik al beter voorbereid.  Ik zag de auto (klein, beige deze keer) al luid toeterend aan komen stormen en wist redelijk rustig en tamelijk onvervaard de oversteek af te maken.

Toen moest ik opeens denken aan Krijger uit "De Dans van de Held' (https://www.keridwen.nl/?page_id=822). Krijger is doelgericht, laat zich niet afleiden, ziet overal mogelijkheden, kansen en uitdagingen die het halen van zijn (of haar) doel ondersteunen en bevorderen. Krijger ziet dus direct dat gaatje tussen wandelaar op de zebra en de stoeprand.  Een SZ-stok leidt slechts af van je doel, die zie je dus nauwelijks tot niet.

In mijn werk met 'De Dans van de Held' ben ik ook heel blíj met Krijger. Krijger zorgt ervoor dat zaken worden gerealiseerd (innovatief, doelmatig, standvastig).

In het perspectief van Krijger is stilstand en passiviteit niet acceptabel. Je moet in beweging blijven en doen wat er gedaan móet worden om te realiseren wat je wílt realiseren.

Mooi toch? Een belangrijke motor van de vooruitgang.

De prijs die Krijgers, soms onbedoeld, betalen, is dat ze bereid zijn over 'lijken' te gaan om hun doelen te halen. "Opzij  opzij, opzij... we hebben ongelofelijke haast!" En als je niet opzij gaat of kunt gaan... jammer dan!

De kern van "De Dans van de Held" wordt gevormd door het besef dat elk mens ten allen tijde kan kiezen wèlke Held (of Helden) je in een bepaalde situatie het beste kunt activeren. Geef je echter één enkele Held téveel ruimte, dan ontstaat het risico  op soms zeer ernstige bijeffecten (een soort 'collatoral damage').

Twee van je helden in een situatie activeren maakt jou al veel effectiever en efficiënter. Geen kans op tunnelvisie! De manier waarop beide Helden naar een situatie kijken is per definitie verschillend. Beide Helden samen zorgen voor een substantieel breder perspectief. 

Bijvoorbeeld, Krijger en Voedster samen zorgen voor doelgericht optreden met in achtname van de menselijke maat.  In het verkeer zou dat betekenen dat je snel je  bestemming bereikt (Krijger) met respect voor andere weggebruikers  (Voedster).

Ik wens elk mens die voornamelijk slechts door de ogen van  één specifieke  Held, zoals Krijger,  naar de wereld kijkt, minstens een tweede actieve Held toe. Waarom? Omdat jij daardoor je perspectief verbreedt en je veel meer opties creëert  voor adequaat  handelen, dwz effectief, relevant, proportioneel. 

De vraag is hoe je, indien nodig  als buitenstaander kunt helpen het perspectief van een Krijger ruimer te maken. Hoe help je iemand meer Helden te activeren?

In het verkeer zou ik mij dan in ieder geval een stuk veiliger en zekerder voelen.

Ook buiten het verkeer kom je veel actieve Krijgers tegen, zowel ten positieve als ten negatieve. Denk maar aan al die tegen de stroom in roeiende creatievelingen met slimme, innovatieve ideeën. Aan ondernemers die een gat in markt zien en op het juiste moment een nieuwe kansrijke, richting inslaan. Aan durf-kapitalisten op het overnamepad. Aan idealistische en aan dogmatische politici Aan fundamentalisten die alles en iedereen ondergeschikt willen maken aan hùn visie op de wereld. 

Wat zou het al die mensen persoonlijk opleveren, als ze met een tweede  (of derde, etc) Held een nieuw, verrassend perspectief op de wereld kregen? Wat zou dat vervolgens voor de mensen om hen heen, voor hun organisatie, de maatschappij, het land etc. kunnen betekenen?

Verbreed je perspectief, vergroot je denkraam, met De Dans van de Held (onderdeel van Keridwen's Narratieve Zelfregie) en ontdek wat je vernieuwde visie kan betekenen. (voor contact https://www.keridwen.nl/?page_id=60).


Groningen, 1 juni 2017
Marcel van der Pol

Deel 4 uit de columnserie "Observaties, Reflecties en Verhalen vanuit de Slowlane". U wordt van harte uitgenodigd deze columns op sociale media te delen. Voor info over presentaties, lezingen en workshops, neem gerust contact op, via https://www.keridwen.nl/?page_id=60)