DialoogLab Verkeer: Effectief Laveren in de Shared Space .
Het idee
De Gedeelde Openbare Ruimte, ofwel de Shared Space in het
Verkeer. In principe een geweldig idee. Met weinig regels en sturing gaan
mensen beter opletten, meer rekening houden met andere weggebruikers en
adequaat verkeersgedrag vertonen. Dat is de verwachting en het uitgangspunt.
Hoe pakt in de praktijk het verkeersgedrag van mensen in
een Shared Space uit? Kan iedereen omgaan met weinig regels en sturing? Houden
mensen daadwerkelijk meer rekening met elkaar? Ook met andersoortige
weggebruikers, automobilisten, fietsers of voetgangers?
Van Theorie naar Praktijk
Deelnemen aan het verkeer in de Shared Space, betekent
dat je weinig wordt (bij)gestuurd door regels (geen gebod-/verbodsborden) of
fysieke maatregelen (stoepranden, pijlen, obstakels, etc.). Je zult zelf, en
samen met de andere verkeersdeelnemers, optimaal door het verkeer moeten
laveren. Dat is zeker mogelijk. In de 'onduidelijkheid' van verkeerssituaties
in de Shared Space word je uitgenodigd en uitgedaagd om zelf na te denken,
vooruit te zien, pro-actief keuzes te maken, te reflecteren en adequaat te
reageren op eigen en andermans gedrag. De 'duidelijkheid' van strak gestuurd
verkeersgedrag, met veel regels roept vaak weerstand, verzet en soms agressief
gedrag op. Voorbeelden van zgn.
'verkeershufters' kennen we allemaal.
In de Shared Space willen we het anders doen. Meer sociaal verkeersgedrag. Bijzondere
situaties lossen zich dan vanzelf op. Grosso modo werkt het ook. Er zijn echter
nog wel veel situaties waarin het (bijna) misgaat. Waarom? Is er sprake van
onwil of onkunde? Of slechts een samenloop van omstandigheden?
Hoe prikkel je àlle verkeersdeelnemers om meer en vaker
effectief sociaal, Shared Space-gedrag te vertonen?
Laveren in de Shared
Space: Anticiperen, Reageren, Reflecteren
In complexe, onoverzichtelijke situaties is onze
primaire, instinctmatige reactie vaak 'Fighting, Freezing of Fleeing - je eigen
weg opeisen en doorgaan, uitwijken of het ook niet meer weten en bevriezen. Dit
zijn biologische reflexmatige overlevingsreacties. De voorkeursreflex verschilt van persoon tot
persoon en is deels aangeboren, deels aangeleerd.
Een shared space vraagt echter vooral om bewúst sociaal
verkeersgedrag te vertonen. Een shared space hoeft geen overlevingssituatie uit
te lokken. Daarvoor moet je wel alert zijn en blijven. Je moet snèl kunnen beslissen wat in déze situatie nú de
beste actie is. Zolang iedereen niet alleen door de drukte heen laveert op weg
naar de eigen bestemming, maar ook adequaat de verkeerssituatie in de gaten
houdt, inclusief het eigen aandeel daarin, en zo nodig het eigen gedrag op tijd
bijstuurt, blijft alles goed gaan.
Dat kàn ook allemaal in fracties van seconden. En je kunt
het ook nog trainen. Maar je moet het wel willen!
Kwetsbare
medeweggebruikers
Adequaat reageren in fracties van seconden lukt niet voor
iedere weggebruiker. Bijna alle plannen
en maatregelen zijn gericht op een dwarsdoorsnede van de bevolking, op mensen
die zich goed kunnen redden ,ook in onverwachte, onvoorspelbare situaties. Maar
wat nu als je op de een of andere manier trager in je beslissingen en reacties
bent, onhandigeren of onzekerder?
Met een zintuiglijke beperking loop je het risico
naderend verkeer soms pas op te merken als adequaat reageren niet goed meer
mogelijk is. Je moet voortdurend anticiperen en extra alert zijn op onverwachte
bewegingen (bijvoorbeeld in dode zichthoeken, zoals in mijn geval!). Andere
weggebruikers kunnen lang niet altijd aan iemand zien, dat diens waarnemingen
beperkter zijn.
Kleine kinderen, ouderen, minder validen, mensen in een
rolstoel of achter een rollator, achter een kinderwagen, die zijn vaak ook niet
zo snel en wendbaar om snel op acute situaties te kunnen reageren.
Juist in een Shared Space vraagt de aanwezigheid van
kwetsbare medeweggebruikers om extra alertheid. Ze zijn lang niet altijd direct als zodanig
herkenbaar!
We moeten voorkomen dat kwetsbare verkeersdeelnemers de
Shared Space gaan mijden omdat ze zich daar niet veilig voelen. De openbare
ruimte is van ons allemaal! De Shared Space is van ons allemaal en laten we
daar voor (blijven) zorgen!
Lezing/Presentatie
Als ervaringsdeskundige (met beperkt zicht), maar zeker
ook vanuit mijn achtergrond en werk als gedragsbioloog , mediator en
theatermaker geef ik lezingen over mijn ervaringen, en presentaties van de
vertaalslag die ik daarbij heb gemaakt naar een beter verkeersgedrag (onder meer
in de Shared Space) met onze NZR-methode, in het bijzonder het DialoogLab
Verkeer.
DialoogLab Verkeer
Als Truebadoors hebben wij het DialoogLab Verkeer ontwikkeld. HetDialoogLab (gebaseerd op de
NZR-methode) is een dynamische combinatie van lezing, voorstelling en workshop
gericht op de bewustwording van de interactie in eigen en andermans
verkeersgedrag, zoals hier in de Shared Space.
Deelnemers in een DialoogLab worden uitgedaagd mee te
denken, mee te praten en mee te doen. Zij krijgen gerichte verkeersituaties en
-dilemmas voorgeschoteld. Ze krijgen de kans -vaak letterlijk! - kennis te
maken met de visie en ervaringen van andere weggebruikers. Ze reflecteren op
oorzaak/gevolg reacties en hun eigen invloed daarop.
Een DialoogLab is altijd maatwerk en mogelijk voor allerlei thema's. Je wordt wel altijd
uitgenodigd om situaties van meer kanten, door meer brillen en zelfs van buiten
de kaders, te bekijken en te onderzoeken.
Een DialoogLab is speels van vorm, serieus van inhoud en
effectief in opbrengst.
Meer weten? Informatie: marcel@keridwen.nl
of mobiel 06 506 802 13.
Vraag om een lezing/presentatie. Of boek direct een
DialoogLab Verkeer.
Een Truebadoors DialoogLab wordt verzorgd door Marcel van
der Pol, Keridwen, en/of Parisa Amin, Vreemd Volk.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten