De Taal van de Golem, de Letters van het Leven (Voorstelling)

Marcel van der Pol (Keridwen) brengt een verkorte en aangepaste versie van zijn voorstelling "Is hier de overkant", over de legendarische kleiman, de Golem.
Synagoge Groningen.
zondag 28 oktober, 16 uur.

Aangepast aan het Festival van de Hebreeuwse Taal. De legende van de Golem begint en eindigt met taal. Een letter om tot leven te wekken, een letter om hem het leven weer te ontnemen.

Welkom! Kaartverkoop via de synagoge. Folkingestraat, Groningen.

Taal van de Golem, de Letters van het Leven

Toelichting: 
Het verhaal gaat, dat om de aarde te scheppen, G-d eerst 999 try-outs heeft gedaan, voordat hij genoeg tevreden was om Zijn 1000ste schepping als première te kunnen presenteren. Adam begon daarin als een vormloze klomp, door G-d in menselijke vormen gekneed en van levensadem voorzien.  Het verhaal van de mensheid was begonnen. 

Sindsdien hebben vele mensen geprobeerd deze schepping te evenaren. Slechts  degenen die zo dicht bij Hem stonden, dat zij de juiste wijsheid en macht hadden ontvangen, slaagden er in. De bekendste onder hen is waarschijnlijk de Praagse Rabbi Juda Löw ben Betsabel (16de eeuw). Toen de nood van zijn volk groot was, creëerde Rabbi Löw, met hulp van zijn geliefde schoonzoon en zijn favoriete leerling, een menselijk wezen uit aarde (klei) en water (rivier). Hij voorzag het wezen levensadem (lucht) om het vuur van zijn persona aan te wekken en aan te wakkeren. Over hoe hij dat laatste deed bestaan vele versies. Rabbi Löw zou G-d’s naam het voorhoofd van de kleiman hebben geschreven, of op een kleitablet of papier en onder zijn tong gestopt. Verwijderde Rabbi Löw de naam van G-d en de kleiman verwerd weer tot een levenloze kleiklomp. Misschien heeft hij niet G-d’s naam maar Emet (waarheid) geschreven, dan hoefde hij niet het gehele woord maar slechts de eerste letter te verwijderen en er ontstond Met (dood). Anderen beweren, dat hij slechts zeven maal zevenmaal rond de levenloze klomp klei hoefde te lopen onderwijl de juiste kabbalistische teksten reciterend en de kleiman zou zijn ogen opslaan. Navolgers van Rabbi Löw hebben, als zij zijn wijsheid en macht niet bezaten, compensatie gezocht in heersende wetenschappelijke theorieën en technieken. Velen hebben het geprobeerd, slechts weinigen zijn geslaagd.

Allen hebben de kleiman, de golem, tot leven willen roepen omdat ze hem nodig hadden. Tegelijkertijd hebben ze allemaal ook een veiligheidsklep willen inbouwen, dat als een golem om welke reden dan ook niet aanstuurbaar en onbeheersbaar was geworden, zij hem ook weer konden deactiveren, terug veranderen in een levenloos stuk klei. Het verhaal gaat, dat zelfs G-d zich wel eens afvraagt wat hij heeft losgemaakt toen hij Adam tot leven wekte...

Stel dat er in de rijke geschiedenis van mens en golem er ooit een Meester heeft geleefd, die om zijn volk te beschermen een golem tot leven riep. 
Deze Meester brengt aarde, water, lucht en vuur bij elkaar, schrijft hem de letter van het leven op het voorhoofd toe en noemt de tot leven gewekte kleiman: Golem. 

“Ik heb je nodig”, zegt hij tot zijn maaksel. “Praten alleen is niet meer genoeg. Dialoog, soebatten en onderhandelen is tot nu toe genoeg geweest om de broze verstandhouding tussen ons volk en de burgers van dit land beheersbaar te houden. Nu er een klein meisje wordt vermist en wij verdacht worden van een gruwelijke misdaad, kan ik praten als Brugman, maar hebben emoties alle redelijkheid vervangen. De burgers zijn bang, zijn boos. We krijgen opeens de schuld van alles wat niet goed gaat in de wereld. Ze schreeuwen om wraak. Ze willen bloed zien! Golem, bescherm ons. Ga met je machtige gestalte tussen hen en ons in staan. Wees een niet te passeren schild tegen hun moordlust! En zorg dat het meisje veilig en wel terugkomt. Opdat er weer rust komt. Opdat woorden weer voldoende zijn.”

Gebaseerd op de Keridwen/Ianosj voorstelling van en met Marcel van der Pol: Is hier de overkant?
In de voorstelling is tevens Keridwens's NZR-methode verwerkt

Meer info: marcel@keridwen.nl